De Grote Bevraging in Antwerpen: armoede is dé grote prioriteit

De Grote Bevraging in Antwerpen: armoede is dé grote prioriteit

19 maart 2018

De Grote Bevraging: een unieke stadsdialoog met 9.000 Antwerpenaren

In september startte de PVDA met de grootste bevraging die ooit in Antwerpen werd uitgevoerd. Vijf maanden lang trokken honderden vrijwilligers van de linkse partij door het herfst- en winterweer de straat op om een veertigtal programmapunten voor te leggen aan bijna 9000 mensen. De resultaten van deze Grote Bevraging geven een unieke kijk op hoe de Antwerpenaar naar haar of zijn stad kijkt.

Met De Grote Bevraging legde de PVDA de Antwerpenaar een uitgebreide vragenlijst voor. De deelnemers werd gevraagd om de drie belangrijkste stedelijke thema’s aan te geven en voor tien thema’s het beste voorstel te kiezen uit vier mogelijkheden. Heel wat respondenten deden ook zelf nieuwe voorstellen. Verder moest worden aangegeven in welke mate men akkoord was met twee stellingen over het stedelijk beleid. Gemiddeld besteedden de respondenten een twaalftal minuten aan het invullen van De Grote Bevraging, goed voor 1.800 uren in totaal.

Maar liefst 8.785 Antwerpenaren namen de tijd om hun gedacht te geven aan de PVDA. Het overgrote deel (61 procent) vulde een papieren exemplaar van De Grote Bevraging in tijdens één van de vele wijktochten die de partij op poten zette, of gewoon bij vrienden, kennissen of collega’s. Maar ook meer dan 3.400 mensen gaven hun mening op de website van de PVDA, een teken aan de wand van de groeiende impact die de partij online uitbouwt.

De respondenten van De Grote Bevraging zijn gespreid over alle leeftijdscategorieën, verschillende opleidingsniveaus en de verschillende districten. Slechts een derde van de respondenten geeft aan zeker voor de PVDA te stemmen in de volgende verkiezingen. Hoewel de respondenten van De Grote Bevraging geen perfecte weerspiegeling van de Antwerpse bevolking, tonen deze cijfers toch aan dat een hele brede groep Antwerpenaars in deze stadsdialoog werd betrokken. Gezien het zeer grote aantal respondenten – een doorsnee verkiezingspeiling wordt afgenomen bij ‘slechts’ duizend mensen – zijn de resultaten van De Grote Bevraging daarom bijzonder relevant voor al wie Antwerpen een groot hart toedraagt.

Armoede is de grote prioriteit

De meest frappante vaststelling uit De Grote Bevraging is het belang dat de Antwerpenaar hecht aan de strijd tegen armoede. Bijna zes op tien respondenten plaatst het aanpakken van armoede in de top drie van belangrijkste thema’s, waarvan 36 procent het aanduidt als eerste prioriteit.

Dat armoede zo hoog scoort is wel opvallend, maar niet onverwacht. In Antwerpen groeit immers één kind op vier op in armoede, onwaarschijnlijk veel voor een rijke havenstad. Dat raakt iedereen, ongeacht leeftijd, opleidingsniveau of woonplaats. Hoewel er uitschieters zijn bij invalide en werkloze respondenten, staat armoedebestrijding ook bij werkende mensen en hooggeschoolden afgetekend op nummer één.

‘Het leefloon optrekken tot boven de armoedegrens’ is veruit het de meest populaire eis voor het thema ‘stad zonder armoede’. Maar liefst 43 procent van de deelnemers van De Grote Bevraging koos dat voorstel uit vier opties, wat het meteen de meest populaire eis uit de hele bevraging maakt. Een structurele aanpak van armoede dus, die in schril contrast staat met de keuzes van het stadsbestuur. Door de vermarkting van het sociaal werk wordt het steeds moeilijker om mensen op lange termijn te helpen, de befaamde 1 euro-maaltijden bereiken dagelijks amper 50 van 20.000 kinderen die in armoede opgroeien en er blijven mensen afgesloten worden van water.

De PVDA ziet het dan ook als een bijzonder positief signaal dat zo veel Antwerpenaars de strijd tegen armoede wél willen aangaan. De partij maakt van armoedebestrijding haar hoofdthema voor de komende verkiezingscampagne met de boodschap ‘geef armoede geen kans’.

Sociale en ecologische thema’s springen eruit

Na armoede, dat door 58 procent van de deelnemers bij de drie belangrijkste thema’s geplaatst wordt, volgen veiligheid (45 procent), duurzaamheid (33 procent), mobiliteit (32 procent) en zorg (29 procent) (afbeelding 4). Ook hier treden weinig verschuivingen op tussen verschillende groepen van de bevolking. In de top 5 van thema’s die het meest worden aangeduid als topprioriteit, zijn het dezelfde vijf domeinen die hoog scoren.

Het valt op dat de Antwerpenaar in de eerste plaats prioriteit geeft aan sociale en ecologische thema’s, naast het belang dat wordt gehecht aan een veilige leefomgeving. Niet toevallig thema’s die door het huidige stadsbestuur op hun beloop gelaten worden.

Antwerpenaar wil échte inspraak

Meer dan drie vierde van de Antwerpenaren die deelnamen aan De Grote Bevraging (79%) gaat akkoord met de stelling ‘voor de beslissing van nieuwe projecten moet de stad échte inspraak organiseren’. Het zit duidelijk hoog dat het stadsbestuur vandaag projecten uitwerkt zonder de minste inspraak van de buurt. Wanneer er toch naar de omwonenden gestapt wordt, is het enkel om de beslissingen die gemaakt zijn te communiceren, met minimale ruimte voor aanpassingen.

Voor de PVDA moet inspraak, zeker op stadsniveau, verder gaan dan om de vijf jaar een bolletje kleuren. Een democratisch stadsbestuur staat continu in verbinding met haar inwoners en doet extra haar best wanneer het gaat om ingrijpende veranderingen in de woonomgeving van de Antwerpenaar.

Geen vermarkting van de sociale sector

Uit De Grote Bevraging blijkt verder dat meer dan twee derde van de sinjoren (71%) akkoord is met de stelling ‘geen commercialisering van buurtwerk, daklozenopvang, en drugshulp’. De PVDA voerde de afgelopen jaren consequent campagne tegen de commercialisering van de zorg, lijnrecht tegen het beleid van de stad in. Met De Grote Bevraging wilde de partij te weten komen wat het draagvlak van deze campagne was. Dat blijkt erg groot te zijn. De Antwerpenaren slikt de commercialisering van de zorg niet en de PVDA zal er een prioriteit van maken om die terug te draaien.

De meest populaire voorstellen

Ook bij de keuze van de voorstellen per thema, zijn het in de eerste plaats uitgesproken sociale en ecologische maatregelen die de goedkeuring van veel Antwerpenaars kunnen wegdragen. Na het ‘optrekken van de leeflonen tot de armoedegrens’ uit het thema armoede, dat door 43 procent van de respondenten werd aangeduid, volgen ‘meer veilige fiets- en voetpaden’ (mobiele stad, 38 procent), ‘opnieuw investeren in stedelijk onderwijs en stadscrèches’ (investerende stad, 38 procent), ‘betaalbare rusthuizen en serviceflats’ (zorgende stad, 37 procent). ‘Een stedelijk gezonde lucht plan tegen vervuilende uitstoot en fijn stof’ (duurzame stad, 35 procent) sluit de top vijf af.

Na een structurele aanpak van de armoede in Antwerpen, staat veilig fietsen en wandelen dus op de tweede plaats. Dat is niet toevallig, gezien de recente golf van soms dodelijke ongevallen met fietsers. De Antwerpenaar wandelt en fietst als nooit te voren, maar verwacht ook inspanningen van het de stad om dat veilig te kunnen doen. Het stadsbestuur nam pas schoorvoetend maatregelen nadat verschillende slachtoffers waren gevallen in het verkeer en duizenden mensen om actie vroegen. Volgens de PVDA moet er echter een duidelijke keuze gemaakt worden voor duurzaam en veilig verkeer.
Na de jarenlange afbouw van stadscrèches en de stiefmoederlijke behandeling van het stedelijk onderwijs, wil de Antwerpenaar terug investeringen zien. Dat investeringen in het onderwijs en stadscrèches het derde populairste voorstel vormt in De Grote Bevraging, is een hart onder de riem voor het gedreven en ervaren personeel van de stadscrèches en het stedelijk onderwijs. De Antwerpenaar wil geen uitbesteding van de kinderopvang aan buitenlandse multinationals, zoals dat nu door het stadsbestuur wordt gedaan, maar sterke openbare diensten met een duidelijk pedagogisch project.

Foto: Jorrit Lousberg

Op de vierde plaats staan betaalbare rusthuizen en serviceflats. Voor heel wat mensen zijn die immers onbetaalbaar geworden. Het is schrijnend dat de rusthuizen en serviceflats die door de stad (het OCMW) ingericht worden vaak nog duurder zijn dan die in de private sector. Prijzen van 2.200 euro per maand zijn geen uitzondering, ver boven een gemiddeld pensioen. Gezien de opkomende vergrijzing, dringen investeringen in de ouderenzorg zich dan ook op. De mensen die onze stad mee groot gemaakt hebben, verdienen een waardige oude dag.

Een stedelijk plan voor gezonde lucht vervolmaakt de top vijf van populairste voorstellen. Sinds de dokters van Geneeskunde Voor Het Volk in 2007 een onderzoek startten naar de oorzaak van het veelvuldig voorkomen van astma bij jonge patiëntjes, is gezonde luchtkwaliteit een stokpaardje van de PVDA. In 2012 al schoof de partij de volledige overkapping van de ring naar voor als een oplossing voor de slechte luchtkwaliteit in Antwerpen. Onlangs lanceerde de PVDA een plan met 20 vernieuwende voorstellen om Antwerpen klimaatneutraal te maken tegen 2040. Die zullen ook hun effect op de luchtkwaliteit niet missen.

De meest gekozen voorstellen per thema zijn

  • Stad zonder armoede: leeflonen optrekken tot boven de armoedegrens
  • Zorgende stad: betaalbare rusthuizen en serviceflats
  • Woonstad: ambitieus plan voor nieuwe sociale woningen
  • Mobiele stad: meer en veilige fiets- en voetpaden
  • Diverse stad: nultolerantie voor racisme en discriminatie bij de politie
  • Investerende stad: opnieuw investeren in stedelijk onderwijs en stadscrèches
  • Duurzame stad: gezonde luchtplan tegen vervuilende uitstoot en fijn stof
  • Jonge stad: gratis sport- en spelactiviteiten op alle Antwerpse pleintjes
  • Veilige stad: betrek families en scholen in aanpak radicalisering van jongeren
  • Stad zonder graaiers: politici mogen niet zetelen in bestuursraden van multinationals

Hier stopt het natuurlijk niet. We zijn nu volop in de weer om jouw input om te zetten naar een breed gedragen stadsprogramma. Een sociaal en duurzaam draaiboek voor een stad op mensenmaat. Ook dat willen we heel graag samen met jou bekijken.

We willen je daarom van harte uitnodigen voor de A Gedacht! Tour. Peter Mertens trekt samen met de kandidaten van het A-team langs alle wijken van de stad om ons stadsprogramma toe te lichten en met zo veel mogelijk Antwerpenaars over in gesprek te gaan.. Jij komt toch ook langs?

Ik kom