We waren op de goede weg. Amper zes maanden geleden, waren we met de huisartsen van Geneeskunde voor het Volk nog heel blij dat de gemiddelde lood-in-bloed-waarden van de kinderen in de wijk Moretusburg historisch laag waren. De curve bleef elk jaar zakken. Een bewijs dat een propere productie naast een gezonde wijk mogelijk is.
Onverwachte Stijging
En toen kwamen de cijfers van juni. Totaal onverwacht ging de curve terug omhoog. De gezinnen doen zo erg hun best, door regelmatig te stofzuigen, met water te poetsen, handjes te wassen, en dan dit... Twintig kinderen hebben te hoge waarden boven de 10 mcg/dl, waaronder vier boven de 20 mcg/dl. De norm van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ligt op 5 mcg/dl. Vandaag kennen we de reden voor deze verhoging nog niet. Dat precies uitzoeken is absoluut nodig. Anders kunnen we de oorzaak niet aanpakken.
De directie van Umicore spreekt over een combinatie van droogte, harde wind en de lockdown. Als er geen andere redenen gevonden worden, kan dat goed nieuws zijn. Mits betere methodes om het stof op het bedrijf tegen te houden, verwachten we dan volgende keer opnieuw goede waarden.
Volgens de schepen voor gezondheidszorg, Fons Duchateau (N-VA), staat het nu al vast dat de technologie om de bewoners te beschermen gefaald heeft. Maar nogmaals, eerst is verder onderzoek nodig. En nu is het belangrijk voor de kinderen om in de vakantie veel tijd buiten de wijk door te brengen.
Strijd voor een gezonde leefomgeving loont
Hoboken kent een lange geschiedenis van strijd voor een gezond leefmilieu. Metallurgie Hoboken, het huidige Umicore, was verantwoordelijk voor de uitstoot van hoge dosissen zware metalen zoals lood, cadmium en arseen. Dat had ernstige gevolgen op de gezondheid van de bewoners en vooral de kinderen in de wijk Moretusburg. Onder druk van talloze acties en politieke strijd, zijn er door de buurt, de gemeente en het bedrijf vele inspanningen geleverd om de gezondheid te beschermen.
In 2008 werd de wijk volledig gesaneerd om vooral het loodstof dat kan opwaaien, definitief weg te nemen. Hoboken kon eindelijk de bladzijde van dat vervuilde verleden omslaan.
Om de evolutie op te volgen, wordt door de Medische Werkgroep Hoboken om de zes maand bloed geprikt bij kinderen in de wijk om de concentratie lood-inbloed te meten.
Waar het gemiddelde begin jaren 1990 nog rond de 20 mcg/dl was, lag het gemiddelde eind 2019 op 3,37 mcg/dl. Dat zijn hoopgevende cijfers. In 2016 voerde Umicore tijdens de wintermaanden renovatiewerken uit aan de loodraffinaderij. Vier maanden lang bleek het dak open te staan. Dat zorgde voor een loodpiek in 2017 bij de kindjes in de buurt. Umicore plaatste onder druk versneld een nieuwe filterinstallatie en er werd eindelijk een wijkverpleegkundige aangeworven die de buurtbewoners informeert over mogelijke risico’s en hen motiveert om de kinderen te laten testen.
Vijf branden op twee jaar tijd
Umicore is een Sevesobedrijf, met zeer strenge veiligheidsvoorschriften. Toch waren er op twee jaar tijd vijf branden. Dat is natuurlijk onaanvaardbaar. Voor een wereldspeler op vlak van technologie en duurzaamheid, is dat toch wel een afgang. De ene keer is het door een potteke vet, de andere keer door een oude lamp.
Provinciegouverneur Cathy Berx (CD&V) vroeg een onderhoud aan met de directie, omdat het nu toch wel de spuigaten uitloopt. De buurt gaf ook heel wat goede adviezen mee, tijdens de vorige infovergaderingen, maar het bedrijf legt die lessen naast zich neer. Het oude bedrijfsalarm, dat iedereen herkende, is uitgeschakeld en vervangen door digitale boodschappen via Be.Alert. Niet iedereen kijkt permanent op de gsm. De informatie komt laat en is niet altijd even transparant. Hier kan nog veel verbeterd worden.
Met de PVDA zijn we begaan met de tewerkstelling op Umicore. Zowel in de jaren 1970 als vandaag pleiten we voor het behoud van de jobs. Sommigen pleiten ervoor om delen van het bedrijf te sluiten. Dat is niet het standpunt van de PVDA. Twee zaken staan voorop bij elke oplossing: de gezondheid van de werknemers van Umicore en de bewoners van Hoboken en de jobs.
De PVDA stelt voor
- Voor de kinderen met verhoogde loodwaarden is het nu belangrijk om minder tijd door te brengen in de wijk. Stad en District moeten heel snel werk maken van een vrijetijdsaanbod buiten de wijk op kosten van Umicore.
- Er moet verder diepgaand onderzoek komen naar de oorzaken van de verhoogde loodwaarden bij de kinderen. Tegen eind augustus verwachten we een gedetailleerd verslag.
- Meten is weten. We willen jullie buurtbewoners blijven motiveren om de lood-prik te laten uitvoeren bij alle kindjes tussen één en twaalf jaar. De prik gebeurt om de zes maanden, dus de volgende is in december.
- Laat bij incidenten het oude, herkenbare bedrijfsalarm terug loeien zodanig dat iedereen in de buurt onmiddellijk verwittigd is.
Met de PVDA en de dokters van Geneeskunde voor het Volk ijveren we al vijftig jaar voor een gezonde wijk naast een gezond bedrijf. De gezondheid van de werknemers en van de wijkbewoners hangt samen. Umicore heeft daarvoor de middelen, de technologie en de knapste koppen in huis. Het enige wat ze moet doen is: proper produceren.
Download hier deze folder.