“Wij kunnen niet akkoord gaan met de manier waarop de stad omgaat met mensen die al in een noodsituatie zitten. We willen dan ook dat de procedure tot uithuiszetting van mensen uit een noodwoning van de stad wordt stopgezet.” Zo leidde Mie Branders de motie in over het crisisbeleid van de stad, op de eerste gemeenteraad van dit jaar. Vooraf aan die raad, hield ze samen met Sylvia een protestactie tegen dit hardvochtig beleid.
Sylvia en haar gezin
Toevallig hoorde Mie, die huisarts is in Hoboken, het verhaal van Sylvia en Bart, een gezin met 5 kinderen, dat al negen jaar in een huurwoning in Wilrijk woont. Omdat de huisbaas het pand wil verkopen moet het gezin op zoek naar een andere huurwoning. Het maximumbedrag dat Sylvia wil spenderen is 1200 euro/maand. Omdat ze geen oplossing vindt, komt ze terecht in een noodwoning van de Stad Antwerpen. Een gemeubelde 2de verdieping in Antwerpen (2060). Daar mag ze een jaar wonen, in afwachting van een oplossing. Maar die is er niet. Hoewel Sylvia 3 keer per week naar huizen gaat zien, vangt ze telkens bot. Ze zocht in Hemiksem, Schelle, Boom, Niel, Terhagen, Rumst, Reet, Puurs en Sint Amands… Ondertussen loopt de huurprijs voor haar noodwoning op met 25 euro. Ze betaalt heel trouw 700 euro per maand. Toch start de stad een procedure om het gezin uit het huis te zetten. Op 1 april moeten ze de woning verlaten, zoniet komt de deurwaarder. De druk op het gezin is enorm. De dreigende uithuiszetting zorgt voor heel veel stress.
Wooncrisis in Antwerpen
Sylvia wordt door de stad behandeld alsof zij zelf het probleem is. De druk wordt alsmaar verhoogd om haar nog meer te activeren om een oplossing te vinden. Terwijl het de wooncrisis in Antwerpen is die maakt dat gezinnen op straat komen te staan. Er staan 30.000 mensen op de wachtlijst voor een sociale woning. In de portefeuille van Woonhaven zitten nu een paar honderd sociale woningen minder, dan bij het begin van de legislatuur. De leegstand en het leegstandsbeheer in de sociale huisvesting is onaanvaardbaar. Mensen die een studiootje hebben aangevraagd in het jaar 2013 worden nu – tien jaar later – gecontacteerd. Voor wie een groot gezin heeft, zijn de wachtlijsten gewoon symbolisch. Er zijn amper 200 betaalbare woningen bijgekomen, een druppel op een hete plaat. Op de private markt is het een gevecht voor elke betaalbare huurwoning. Er moet gesolliciteerd worden met loonbrieven, referenties van vorige verhuurders, enz. Volgens de vastgoedsector zelf zijn er gemiddeld 50 kandidaten voor een appartement in het centrum van de stad, wanneer de huur minder dan 1000 euro bedraagt.
Grote stok, maar geen wortel
“Een gezin uit een noodwoning zetten, daardoor een nieuwe crisis creëren, om een ander gezin uit de nood te helpen, dat is raar beleid”, zei Mie tegen Schepen van Sociale Zaken Meeuws. “Dat is echt niet verdedigbaar”. In de commissie van december had hij zijn beleid nog verdedigd. Dat klonk zo: “onaangename druk kan tot aangename resultaten leiden”. Met een stok achter de deur zouden mensen nog meer gemotiveerd zijn om naar een oplossing te zoeken. Mie volgde zijn redenering niet: “U gebruikt de stok van de uithuiszetting om mensen nog meer te “motiveren” om naar een oplossing te zoeken. Je laat hen in de waan, dat ze weldra uit hun huis worden gezet, met de bedoeling om ze nog meer inspanningen te laten doen, dan ze al deden. U drijft de stress op van gezinnen in nood vanuit een idee dat ze anders hun stinkende best toch niet doen. U drijft de stress op zodat mensen hun arbeidsinkomen zullen opkrikken. Dat is geen sociaal beleid. Enerzijds verlangt u van een gezin dat ze onafgebroken hun best doen om een woning te vinden. Een woning, waarvoor tientallen andere kandidaten ook staan te drummen. Anderzijds verlangt u van een gezin dat ze hun arbeidsinkomen opkrikken. Die twee matchen niet, want voor elk huis dat moet bezichtigd worden, moet je verlof nemen en je verplaatsen. Je kan niet én overuren doen én drie keer per week naar huizen gaan kijken”. De stok is lang en groot, maar aan de andere kant is er geen betaalbare woning te vinden. Geen wortel dus.
Sociaal beleid helpt mensen vooruit, niet achteruit
Het zogenaamde sociaal beleid legt alle verantwoordelijkheid bij het gezin in nood. Terwijl mensen hun huis kunnen verliezen door pech. Bijvoorbeeld als de huisbaas beslist om het te verkopen en niet meer te verhuren. De domino van miserie die dan volgt is eindeloos. Toch zal de stad vooral de nadruk leggen op je eigen zelfredzaamheid, de stok gebruiken om de stress op te drijven, het vredegerecht inschakelen om een vonnis uit te spreken, de deurwaarder sturen om het pand te verlaten. Het is de beste manier om mensen in precaire omstandigheden recht in de handen van huisjesmelkers te duwen. Dat zegt ook het Vlaams Huurdersplatform.
Definitieve stop van alle uithuiszettingen
Uithuiszettingen gebeuren niet alle dagen. Gelukkig. Maar de procedure werd volgens Meeuws in 2023 wel 55 keer opgestart. Dat wil zeggen dat er 55 gezinnen zijn, die onder druk komen te staan, omwille van een dreiging met de deurwaarder. Uiteindelijk resulteerde dat in 2 uithuiszettingen. Met de PVDA voerden we een soortgelijke strijd rond waterafsluitingen. Onze betreurde collega Dirk Vanduppen stelde ooit de waterafsluitingen aan de kaak. Op het einde ging dat nog over zes waterafsluitingen per jaar. Dat waren er 6 te veel. Die praktijken zijn gestopt. Volkomen terecht. Toegang tot water is een recht. De waterkraan toedraaien is een stad onwaardig. Hetzelfde geldt voor uithuiszettingen. Twee uithuiszettingen per jaar zijn er twee teveel. Die praktijk moet stoppen. Wonen is een recht.
Motie
“Het is de opdracht van schepen Van Doesburg (N-VA) om de tanker te keren naar een toegankelijk en betaalbaar woonbeleid. Het is de opdracht van schepen Meeuws (Vooruit) om een einde te maken aan de uithuiszettingen en te zorgen dat mensen in een crisissituatie voldoende begeleiding krijgen in plaats van de onaangename stok boven te halen om de druk op te drijven”, ging Mie kordaat verder. “En dus leggen wij hier een motie voor, die we hoofdelijk willen laten stemmen:
• Het gaat over de noodwoningen van de stad
• Het gaat over het sociaal beleid van de stad
• Het gaat over uithuiszettingen van mensen die in een crisissituatie terecht zijn gekomen
• Het gaat over de methode van de dreiging met de deurwaarder: mensen in een positie brengen van zo’n hoge stress om ze zover te krijgen dat ze toch zelf een oplossing vinden op een oververhitte woonmarkt in crisis
• Het gaat over een fundamenteel grondrecht: het recht op een degelijke woning
Wij willen dat we hier vanavond stemmen dat die uithuiszettingspraktijken worden gestopt. Definitief.”
Stemming:
Voor: (12)
Mertens Peter (PVDA), Branders Mie (PVDA), Giebens Joris (Groen), Annouri Imade (Groen), van Dienderen Ilse (Groen), Saidi Mazarou Nordine (Groen), Maes Karen (Groen), De Vylder Koenraad (Groen), Nawabi Mohammad (Groen), Vandecasteele Lise (PVDA), Staes Niel (Groen) en De Schutter Ilse (Groen).
Tegen: (30)
Lanjri Nahima (CD&V), Gantman André (N-VA), De Wever Bart (N-VA), Bachar Karim (Vooruit), Homans Liesbeth (N-VA), Kennis Koen (N-VA), Ait Daoud Nabilla (N-VA), Klaps Johan (N-VA), Bastiaens Caroline (CD&V), Meirsman Danielle (N-VA), Vrints Martine (N-VA), Laenens Koen (N-VA), Loveniers Franky (N-VA), Vereecken Kevin (N-VA), De Ridder Annick (N-VA), Beels Jinnih (Vooruit), Meeuws Tom (Vooruit), Altintas Sevilay (N-VA), van Doesburg Elisabeth (N-VA), Van Werde Manuëla (N-VA), van Baren Nathalie (N-VA), Van den Abbeele Patrick (N-VA), Wouters Peter (N-VA), El Mzairh Hicham (Vooruit), Caluwaerts Erica (onafhankelijk), Scheck Tatjana (Vooruit), Jochems Wim (N-VA), Mintjens Lotte (N-VA), Talhaoui Fatima (N-VA) en Toen Goedele (N-VA).
Onthouding: (2)
Pooters Peggy (Vlaams Belang) en Van Rooy Sam (Vlaams Belang).
