PVDA trekt met petities en getuigenissen naar De Lijn

De ondertekenaars van de petitie zetten zich achter drie eisen. Geen afbouw van tram- en buslijnen (zowel in aantal als in frequentie), werk maken van de aanwerving van 400 extra personeelsleden zoals beloofd en de intrekking van de prijsverhogingen van 1 februari 2017.

"In plaats van minder, hebben we meer openbaar vervoer nodig. Om de ring te ontlasten en de luchtkwaliteit in Antwerpen te verbeteren. In plaats van duurdere tickets, moet de tram of bus nemen juist aantrekkelijker worden", zei Jos D'Haese, woordvoerder van de PVDA, bij de overhandiging van de petities.

Personeelstekort brengt dienstverlening in gedrang

De Lijn Antwerpen kampt met een groot personeelstekort. Bovendien is er een te verwachten uitstroom van 303 personeelsleden in 2017. In plaats van prioriteit te maken van nieuwe aanwervingen, zocht De Lijn Antwerpen naar andere een oplossing. Het idee was om trams op de bovengrondse lijnen aan een lagere frequentie te laten rijden. Nadat de PVDA dit plan openbaar maakte was de verontwaardiging alomtegenwoordig. De Lijn verwees onder die druk de interne nota naar de prullenmand. “Het aanbod verkleinen en de reiziger op die manier de dupe laten worden van interne problemen is nooit een goed idee”, reageerde Astrid Hulhoven, woordvoerster van De Lijn Antwerpen, achteraf in een reactie. “Wat we wel gaan doen, is versneld mensen aanwerven.”¹

Met de petitie wil de PVDA druk blijven zetten zodat de belofte werkelijk wordt waargemaakt. Want reizigersorganisatie TreinTramBus reageert terecht: “als een groot deel van het personeel de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, dan weet het bedrijf dat toch ruim op voorhand? Zoiets gebeurt niet van vandaag op morgen”.

De gevolgen van het grote personeelstekort sparen de reiziger niet. In de maand december werden per dag gemiddeld 52 geplande ritten niet gereden. Voor de hele maand gaat het om 1.624 ritten, op een totaal van goed 214.000 geplande ritten.² Wat het helemaal frustrerend maakt is de totale afwezigheid van communicatie. De informatieborden zijn buiten werking en noch de mobiele app, noch de website geven enige informatie over welke bussen nooit zullen opdagen.

Voor het personeel zelf is het ook moeilijk werken. De rijtijden worden steeds strakker. De directie wil het maximum uit elke chauffeur halen: “op een shift van 5,5 uur heb ik ongeveer 5 min rust” getuigt een chauffeur. Een trambestuurder zegt “er komen nieuwe tramlijnen bij maar we hebben geen personeel meer om te bedienen.”³ Zo wordt het moeilijk om personeel te houden is te horen bij de vakbonden: “veel mensen vertrekken als gevolg van de slechte werkomstandigheden. Bovendien zitten we met een beperkte capaciteit in de opleidingen”.⁴

In een gesprek met de PVDA-delegatie bevestigde Peter Vanwalleghem, de directeur van De Lijn Antwerpen dat De Lijn op zoek is naar een driehonderdtal nieuwe chauffeurs. Volgens Vanwalleghem zouden er ook genoeg sollicitanten opdagen om die doelstelling effectief te halen. “Met de PVDA blijven we deze zaak van dichtbij opvolgen”, zegt Jos D’Haese. “Zowel de gebruikers als het personeel van De Lijn hebben die extra chauffeurs broodnodig”.

De Antwerpse PVDA stelt zich ernstige vragen bij de extra aanwervingen die beloofd werden door De Lijn op 6 december 2016. De Lijn zou tegen het einde van 2017, 400 vacatures voor de provincie Antwerpen versnelt invullen. Vorige week kregen we het bericht dat er maar 220 vacatures open staan. Volgens de directeur van De Lijn Antwerpen is die daling te verklaren doordat minder chauffeurs SWT (brugpensioen) hebben aangevraagd dan initieel verwacht. “Maar meneer Vanwalleghem kon ons niet zeggen hoeveel personeelsleden De Lijn nu effectief wil aanwerven”, zegt D’Haese. “We stellen ons ook vragen of er voldoende capaciteit is om al die mensen snel genoeg op te leiden”

Bovendien kreeg de PVDA een e-mail binnen van iemand die actieve interesse toonde voor een job als tramchauffeur. Hij kreeg het bericht dat er geen vacatures voor tramchauffeur openstaan in de provincie Antwerpen, maar dat hij zich kan registreren voor toekomstige vacatures. Ook hier rijzen voor D'Haese vragen op "Klopt het dat De Lijn Antwerpen geen tramchauffeurs zoekt? Hoe komt dat dan? Zelfs als men niet zoekt, kan men geen extra moeite doen om deze geïnteresseerde toch aan te trekken als buschauffeur?" 

Materiaal en dienstverlening gaat achteruit

Jos D'Haese: “In 2012 waren er 4.992 afgeschafte ritten in Antwerpen, vorig jaar waren dat er al 8.908. Dat is bijna een verdubbeling op 4 jaar tijd.⁵ Bovendien rijden meer dan de helft van de bussen en trams met vertraging en zitten de voertuigen overvol in de spits, zo kan het niet verder. Ondertussen blijven de ticketprijzen stijgen."

Ook de slechte staat van het materiaal is een groot probleem. Zo heeft De Lijn in Antwerpen nog 124 PCC-trams in circulatie, uit pure noodzaak. De oudste is aangekocht in 1960. De PCC of Presidents’ Conference Committee-tram is een model dat dateert van voor de 2de wereldoorlog. In geen enkele stad in de wereld worden deze museumstukken nog dagelijks gebruikt. Ze zijn totaal versleten, maar worden telkens terug opgelapt. Regelmatig vallen ze uit, zeker bij te warm of te koud weer. En ze zijn allesbehalve comfortabel: ze maken veel lawaai, schokken en de zetels zitten eerder onzacht.

Maar ook met de nieuwe trams loopt het niet gesmeerd. Twee spiksplinternieuwe Albatrossen - met een prijskaartje van 3,15 miljoen euro per tram - worden momenteel enkel gebruikt om te worden ontmanteld voor de onderdelen. “Van alle geleverde Albatrossen staat bijna een kwart gewoon in de stelplaats”, zegt TTB, “bij de aankoop van deze trams is er met fabrikant Bombardier geen contract afgesloten voor de onderdelen. Als een Albatros dan beschadigd raakt, kan je die niet herstellen.”⁶

“In plaats van minder, hebben we meer en beter openbaar vervoer nodig”

België scoort slecht in de strijd tegen luchtvervuiling. Op vlak van luchtkwaliteit zitten we in de kopgroep, de luchtkwaliteit in Vlaanderen was vorige maand de slechtste van West Europa.⁷ In Antwerpen werd tijdens het ‘CurieuzeNeuzen’-onderzoek⁸ op 45% van de meetpunten de NO2-concentratie de gezondheidsnorm van de WHO overschreden.

Daarnaast is er het mobiliteitsprobleem. De files op de Antwerpse ring worden elke jaar langer. "Er zijn ook aanvullende investeringen nodig in openbaar vervoer en flankerende maatregelen om tot een modale shift te komen”, benadrukt de overkappingsintendant Alexander d’Hooghe.⁹

De PVDA gaat voor uitbreiding van het openbaar vervoersnet

Naast de dringende eisen in de petitie, pleit de PVDA voor een totaal ander aanpak van het openbaar vervoer. In de nieuwe beheersovereenkomst wordt ‘basisbereikbaarheid’ en niet langer ‘basismobiliteit’ genoemd. Basismobiliteit betekent onder andere dat er een halte moet zijn op 750 meter van elke woning. Dit valt weg. Die nieuwe aanpak ‘basisbereikbaarheid’ staat voor minimale bereikbaarheid en dus ook een verdere afbouw van het personeel. De Lijn gaat vooral de hoofdassen nog bedienen. Voor korte afstanden moet iedereen zijn plan maar trekken: met fiets, taxi, Uber, vrijwilligersvervoer...

De PVDA gaat voor een uitbreiding van het openbaarvervoersnet. Alleen als het mobiliteitscomfort sterk verbetert en de prijzen terug betaalbaar worden zullen veel meer mensen meet het openbaar vervoer gebruiken. Noodzakelijk voor een leefbare stad. Daarvoor zijn ook extra investeringen nodig. Jos D'Haese: “Er is een duidelijk verband te zien tussen de besparingen sinds 2010 en de afname van de reizigersaantallen. In plaats van minder, hebben we meer openbaar vervoer nodig. Om de ring te ontlasten en de luchtkwaliteit in Antwerpen te verbeteren. In plaats van duurdere tickets, moet de tram of bus nemen juist aantrekkelijker worden".

1. Gazet van Antwerpen - 07/12/2016
2. DS 13/01/2017
3. GVA 02/03/2017
4. GVA 02/03/2017
5. DS 25/02/2017
6. Ademloos
7. Het Laatste Nieuws - 12/02/2017
8. De resultaten van CurieuzeNeuzen 2.000 burger-onderzoekers hebben in mei 2016 gedurende vier weken een makelaarsbord met meetsensoren aan hun raam gehangen.
9. Gazet van Antwerpen - 27/02/2017