Uit Scandinavisch onderzoek bleek dat brandweerlieden gemiddeld 8 jaar minder lang leven. Amerikaanse studies toonden verhoogd risico op kanker aan. Tijdens interventies worden ze namelijk met veel kankerverwekkende stoffen geconfronteerd. Die zetten zich vast op hun pakken en worden met klassieke reiniging niet uitgespoeld. Drie jaar na beloften van het tegendeel, blijkt het stadsbestuur hier nog steeds onvoldoende aan te verhelpen.
Op de gemeenteraad van 30 maart 2015 interpelleerde Dirk Van Duppen (PVDA) burgemeester Bart De Wever (N-VA) over deze problematiek. Brandweerlieden bleken over geen fatsoenlijk reservepak te beschikken en sommigen hadden in jaren hun pak niet meer laten wassen. Na interventie krijgt iedereen nu wel een ander pak terwijl het interventiepak onmiddellijk in de was gaat. Maar van de andere beloften van De Wever blijkt nog niets gerealiseerd te zijn. Dat de pakken nog steeds niet met CO2 gereinigd worden, baart Van Duppen grote zorgen “omdat er ondertussen stapels wetenschappelijk bewijs werden geleverd dat dit de enige methode is om de kankerverwekkende stoffen uit het textiel te krijgen.”
Reiniging met vloeibaar CO2 enige doeltreffende methode
Van Duppen: “Het probleem werd voor het eerst in onderzoek bij het Antwerps brandweerkorps vastgesteld. In 2009-2010 gebeurde er een interuniversitair onderzoek o.l.v. prof. Joost Weyler van de Universiteit Antwerpen. De eindconclusie uit dit onderzoek luidde toen al dat brandweermannen continu, ook als ze niet met een brand worden geconfronteerd tijdens hun interventie, worden blootgesteld aan PAKS (polycyclische aromatische koolwaterstoffen, nvdr). Hun gecontamineerde kledij vergiftigde hen continu. Daarna heeft Centrexbel, het studiecentrum van de Belgische textielindustrie, nog eens de opstapeling van die gevaarlijke stoffen, ondanks reiniging, vastgesteld.”
Drie jaar geleden was al goed bekend dat reiniging met vloeibaar CO2 die toxische stoffen kon verwijderen. Ondertussen zijn er al veel studies uitgevoerd met CO2 reiniging. Het verwijdert 98% van de PAKS en VOS (vluchtige organische stoffen, nvdr), tegenover slechts 20 à 50% met de klassieke reinigingsmethoden. Bovendien heeft de reinigingsmethode met vloeibaar CO2 geen slijtende werking op de onderdelen van het textiel, is ze milieuvriendelijk, kort van duur, efficiënt en betaalbaar (€45 ipv €35 per pak bij klassieke reiniging). Bij de Antwerpse brandweer blijkt de reiniging tot op heden nog steeds volledig volgens de oude wasmethodes te gebeuren.
De Wever op de gemeenteraad van 30 maart 2015: “Reiniging met CO2 is zeker een goede methode voor reiniging [...] als uit verder onderzoek blijkt dat deze performant is zullen daartoe ook middelen gebudgetteerd worden. [...] Op middellange termijn gaan we na of CO2 reiniging of een andere techniek een goed en haalbaar initiatief is voor de reiniging. Maar CO2 reiniging is nog niet beschikbaar op de Belgische markt, enkel beschikbaar in Duitsland en in Zweden.”
Op de gemeenteraad nu zei De Wever daarover: ”Tijdens een eerdere gemeenteraadszitting heb ik u aangegeven dat het principe van de CO2 reiniging verder gemonitord wordt. Op dat moment was er op de buitenlandse markt zelfs nog geen aanbieder van dergelijke service. […] CO2 reiniging zal voorzien worden. Het proces zit momenteel in de aanbesteding. Het blijft de doelstelling om met het reguliere wassysteem te blijven werken en minstens tweemaal per jaar een CO2 reiniging in te lassen op tijdstippen waarop de membranen verzadigd zijn.” Dit is onjuist. Sinds begin 2016 zijn er al meerdere firma’s op de Belgische markt die CO2 reiniging aanbieden. De Wever belooft nu opnieuw dat die reinigingsmethode dan toch zou gebruikt worden. We zullen erop toezien dat aan die belofte wordt gehouden.
Onderdrukcabines voor opbergen van vervuilde kledij
De Wever op de gemeenteraad van 30 maart 2015: “Het opbergen van interventiekledij in een apart afgesloten lokaal, permanent in onderdruk, en met 24 op 7 extractie, zodat de vrijgekomen elementen zich niet kunnen verspreiden in het gebouw, dat is wat op korte termijn zal worden uitgerold.”
Van Duppen: “Op de kazerne in de Waterbaan in Deurne wordt een lokaal klaar gemaakt om de interventiekledij in op te bergen, maar ondertussen hangt interventiekledij nog steeds aan kapstokken in de garage. Dat is ook zo in de kazerne van Lillo. In andere kazernes is er al een apart afgesloten lokaal, dat al of niet geventileerd wordt. Maar van “permanent in onderdruk, en met 24 op 7 extractie, zodat de vrijgekomen elementen zich niet kunnen verspreiden in het gebouw” is daar naar wij weten geen sprake.”
Op de gemeenteraad nu zei De Wever daarover: “Doordat na iedere interventie de vervuilde pakken onmiddellijk worden ingehouden kunnen er geen vervuilde pakken meer in de kazerne worden bewaard en kunnen er geen toxische elementen meer verspreid worden. Bij de bouw van nieuwe kazernes is de installatie van onderdrukcabines standaard voorzien.”
Eerst zien, dan geloven?
Hoogtechnologische interventiepak en persoonlijk reservepak
De Wever op de gemeenteraad van 30 maart 2015: “Op middellange termijn gaan we na of een persoonlijk tweede interventiepak kan gebudgetteerd worden.“ Van Duppen: “Dat is uiteindelijk wel gebeurd, maar drie jaar na belofte.” De Wever op de gemeenteraad nu: “Er zijn 750 technologische pakken besteld en die worden geleverd, u gelooft het niet mijnheer Van Duppen, volgende maand, april 2018.” Eindelijk krijgen de brandweerlieden een kwaliteitsvol interventiepak én een reservepak. Drie jaar na datum!? “De pakken werden vorig jaar besteld, de leverancier kon de bestellingen niet volgen”, aldus De Wever.
Minachting
De tussenkomst van Van Duppen raakte duidelijk een open zenuw. Een briesende De Wever vond dit alles geen stof voor een interpellatie. “Het moet mij van het hart mijnheer Van Duppen dat je niet de hele gemeenteraad moet gijzelen met zo’n technische vragen. Ik ga proberen daar zo snel mogelijk op te antwoorden, dat is bladzijden lang, ik zal dat afratelen."
Van Duppen repliceerde op het hautain gedrag en de minachting voor de gezondheid van onze brandweerlieden door De Wever met volgende uitspraak van de Amerikaanse professor Grace LeMasters: “Kanker is een dreigende persoonlijke catastrofe voor alle brandweerlieden. Het is de gevaarlijkste en niet erkende bedreiging van de gezondheid en veiligheid van onze brandweerlieden. Ze bewijzen ons een enorme dienst door dagdagelijks hun leven op het spel te zetten. We mogen hen niet vragen om zichzelf ook nog eens bloot te stellen aan een verhoogd risico op kanker.”
