De Antwerpse nachtopvang voor dak- en thuislozen stond in 2024 onder ongeziene druk. Driekwart van het jaar was de opvang volzet of overbezet, wat resulteerde in het weigeren van maar liefst 700 mensen wegens plaatsgebrek. Dat is meer dan een verdrievoudiging in vergelijking met 2023. “De crisis in de daklozenopvang wordt elk jaar erger”, zegt PVDA-gemeenteraadslid Lise Vandecasteele. “Het stadsbestuur stelt dat niemand op straat moet slapen, maar deze cijfers tonen aan dat die belofte niet wordt waargemaakt.” De PVDA wil dat de opvang het gehele jaar op volle capaciteit open blijft, en roept op om dringend te investeren in begeleiding en betaalbaar wonen.
De PVDA vroeg, zoals elk jaar, de cijfers over de nachtopvang op bij het stadsbestuur. Hieruit blijkt dat de crisis jaar na jaar verergert. In 2022 was de nachtopvang 67 nachten volzet en werden 98 mensen geweigerd om die reden. In 2023 steeg dit naar 182 nachten volzet met daardoor 199 weigeringen. In 2024 werd een record bereikt: 275 nachten volzet en 700 geweigerden wegens volzet. Concreet wil dat zeggen dat driekwart van het jaar een van de opvanglocaties volzet is.
Vooral de overgang naar de zogenaamde zomerwerking op 1 april, waarbij de opvangcapaciteit wordt teruggeschroefd van 240 naar 115 bedden, blijkt een grote impact te hebben. Maar liefst 656 van de geweigerden in 2024 vielen in deze periode.
“De cijfers spreken voor zich: de situatie is onhoudbaar,” zegt Vandecasteele. “Elke nacht worden tot wel twaalf mensen geweigerd omdat de opvang volzet is. Dat betekent twaalf mensen die zelf oplossingen moeten zoeken, of gedwongen worden op straat te slapen.” Ook in 2025 zet de crisis zich voort. In de eerste vier maanden van dit jaar werden al 127 mensen geweigerd, en was de nachtopvang 61 nachten volzet.
Volgens Vandecasteele is de aanpak van het nieuwe stadsbestuur teleurstellend. Tijdens de gemeenteraad in april vroeg de PVDA aan de nieuwe schepen van Sociale Zaken, Nathalie van Baren (N-VA), om dringend in te grijpen naar aanleiding van de noodkreet van Dokters voor de Wereld. Maar dat voorstel werd afgewezen. “Wie hoopte op een andere koers, komt bedrogen uit. Dit stadsbestuur toont opnieuw geen besef van de ernst van deze crisis,” zegt Vandecasteele.
De PVDA stelt duidelijke eisen aan het stadsbestuur. Op korte termijn wil de partij dat de nachtopvang het hele jaar door op volle capaciteit open blijft. "Het is onaanvaardbaar dat er noodbedden leeg blijven terwijl mensen noodgedwongen op straat slapen," aldus Vandecasteele. Daarnaast pleit de partij voor een structurele aanpak van de wooncrisis.
“Er staan 45.000 mensen op een wachtlijst voor een sociale woning. Er zijn te weinig noodwoningen en de wachttijden voor woonbegeleiding blijven oplopen. Het is duidelijk dat we nood hebben aan een crisisplan om het recht op wonen te waarborgen,” zegt Vandecasteele.Volgens haar moet het stadsbestuur ingrijpen: “In het bestuursakkoord staat dat geen enkele Antwerpenaar op straat moet slapen, maar deze cijfers laten zien dat dat voornemen geen realiteit is. De noodopvang moet honderden dakloze mensen een veilig bed voor de nacht weigeren en de straat op sturen.”
“Er staan 45.000 mensen op een wachtlijst voor een sociale woning. Er zijn te weinig noodwoningen en de wachttijden voor woonbegeleiding blijven oplopen. Het is duidelijk dat we nood hebben aan een crisisplan om het recht op wonen te waarborgen,” zegt Vandecasteele.Volgens haar moet het stadsbestuur ingrijpen: “In het bestuursakkoord staat dat geen enkele Antwerpenaar op straat moet slapen, maar deze cijfers laten zien dat dat voornemen geen realiteit is. De noodopvang moet honderden dakloze mensen een veilig bed voor de nacht weigeren en de straat op sturen.”
