Antwerpen is een Hoge-Betaal-Zone geworden voor haar eigen burgers

“Burgemeester, er zijn geen socialisten meer”, zei Peter Mertens op de Antwerpse gemeenteraad. Mertens hekelt de manier waarop de Antwerpse sp.a op haar buik gaat voor de besparingen en privatiseringen van het N-VA-bestuur. “Het is de burger die betaalt, met meer taksen, torenhoge woonprijzen, minder dienstverlening en minder cultuurbeleving. Antwerpen is een Hoge-Betaal-Zone voor haar eigen burgers geworden”, aldus Mertens.

(tussenkomst Peter Mertens Gemeenteraad Antwerpen, 16 december 2019, naar aanleiding van de bespreking van de meerjarenbegroting)

“Ik wil graag de administratie en het stedelijk personeel bedanken voor het opmaken van alle documenten voor deze meerjarenbegroting.

Le nouveau Anvers est arrivé. ‘t Is juist hetzelfde als het vorige beleid. Er is geen verandering van het beleid. Integendeel. Het is opnieuw de burger die zal betalen. Met meer taksen. Met een peperdure woonfactuur. Met minder stedelijke dienstverlening. En met minder culturele beleving.

“Antwerpen is een Hoge Betaal-Zone geworden voor de gewone burger”

Ik ben onlangs naar Rome geweest, en ik weet dat de burgemeester grote liefhebber is van het oude Rome. De Romeinen vroeger, die waren al kampioen in taksen-creativiteit. Waar die allemaal taksen op hieven, onvoorstelbaar. Caesar heeft zelfs een taks ingevoerd op het vrijgezel zijn, wist ge dat? Hoe langer ge vrijgezel waart, hoe langer ge die taks moest betalen.

Wel, hier in Antwerpen kunnen ze er ook wat van. Mijnheer De Wever heeft geen taks op vrijgezel zijn ingevoerd, maar een trouwtaks. Een taks om te trouwen. Net als een plaatsing-van-verkeersborden-taks, een imago-taks, een containerparktaks en ga zo maar door.

"We leggen onze focus op de juiste zaken", zegt schepen Kennis. Is dat zo? Het stadsbestuur denkt er ook nog eens aan om een fietsparkeertaks in te voeren. Betalen voor uw fiets te parkeren onder het Operaplein of onder het Astridplein. Die nieuwe taks staat communicatief nog niet op peil, is iets te vroeg gelekt, enzovoort. Maar ze is er wel. En de burger mag betalen. 

Niet alleen voor fietsers denkt men aan taksen. Tijdens de verkiezingscampagne beloofde de sp.a dat er steunmaatregelen zouden komen voor mensen die de lage-emissiezone niet meer binnen kunnen. De Lage Emmissiezone wordt nog eens verstrengd.  Wie een dieselwagen Euro 4 heeft moet een nieuwe wagen kopen of moet een jaarpas van 350 euro kopen voor het betreden van de zone. Wie kan dat betalen? 

En wie toch nog met zijn auto in Antwerpen komt zal ook een pak meer moeten betalen om te parkeren. Van twee euro negentig naar drie euro tachtig om drie uur te parkeren. En van 8,10 euro naar 10 euro in het historisch centrum. 

"Er worden geen cadeaus uitgedeeld", roept de schepen. De belasting op drijfkracht voor machineparken wordt niet uitgebreid. Zelfs niet geïndexeerd. Jaarlijks loopt de stad 36 miljoen euro mis aan bedrijfsbelastingen, door de zogeheten vrijstelling op materieel en outtilage. 216 miljoen euro op een hele legislatuur. Dat is een straffe keuze die men maakt. Het grootbedrijf vrijstellingen blijven geven. En de burger doen betalen. 

Betalen om te trouwen. Betalen om een parkeerbord te zetten. Betalen aan het containerpark. Betalen om uw fiets te parkeren. Betalen om de lage emissiezone binnen te mogen. Betalen om te parkeren. Betalen. Antwerpen is een Hoge BetaalZone geworden. Een HBZ voor de gewone burger.

De oplossingen zijn niet moeilijk. Schaf de pestbelastingen voor de gewone man en de middenstanders af. Laat de grote bedrijven een faire belasting betalen en dring aan op extra middelen voor het gemeentefonds.

 

“Als ge in ‘t Fornuys gaat eten maakt 100 euro extra per maand misschien geen verschil. Voor gewone mensen wel.”

De burger betaalt niet alleen met meer taksen. De burger betaalt ook met torenhoge woonprijzen.

Van alle centrumsteden telt Antwerpen het laagste aandeel van energiezuinige woningen.  Aan de jonge Antwerpse klimaatbetogers belooft schepen Tom Meeuws op zijn communiezieltje dat hij iets zal doen aan het energieverlies op de Antwerpse woningmarkt. Maar wat gebeurt er? Deze gemeenteraad schaft de toelage voor woningrenovatie gewoon af. Eigenaars die willen renoveren kunnen daar vanaf volgend jaar geen beroep meer opdoen.

Ondertussen mogen projectontwikkelaars nog steeds gebruik maken van de paaitaks, een taks die nota bene keihard gekritiseerd werd door Tom Meeuws. Hij is er op de voorpagina van alle kranten mee geraakt. “Wie in Antwerpen een zak geld neerlegt, kan alles bouwen”, zei Meeuws in november 2017. Twee jaar later is er niets veranderd.

Waar zijn de ambitieuze maatregelen op de woonmarkt? Waar is het verplichte conformiteitsattest? Waar is de belofte van de sp.a om op zijn minst een kwart sociale woningen te bouwen bij de nieuwe projecten? Waar is de beloofde heroprichting van het Platform van Antwerpse Sociale Huurders? Waar is de ambitie? Waar?

Twintigduizend mensen staan jarenlang op een wachtlijst voor sociale woningen. Velen vragen het niet aan omdat ze weten dat het toch zeer lang duurt. Een jaar na het afsluiten van het bestuursakkoord is er nog steeds geen duidelijkheid hoeveel nieuwe woningen er gaan bijkomen. 

Meer nog. Vlaanderen gaat de huurprijzen van de sociale woningen aanpassen. Met stijgingen van 25 euro tot 100 euro. Per maand! Als ge in ‘t Fornuys gaat eten, is dat misschien niet veel. Maar voor heel veel sociale huurders is dat een heel groot bedrag. 25 euro, 50 euro, 100 euro per maand. Dat maakt vaak het verschil om nog een beetje te kunnen genieten van het leven: eens buiten te komen, een pintje te drinken, iets met de kleinkinderen te doen. 

Deze stad zou centraal moeten investeren in betaalbaar wonen. Maar dat doet het niet.

 

“De tanker keren, dat is het personeel revaloriseren en de privatiseringen stoppen”

De burger betaalt, met meer taksen, met dure woonprijzen, maar ook met minder dienstverlening. 

De stad wil 105 miljoen besparen op personeel. Dat zijn nog eens 570 jobs minder. En het personeel van de stad zit nu al op haar tandvlees. 

En natuurlijk, als volleerde neoliberalen toetert de N-VA nu “less = more”. Minder is meer. Minder is meer. Met 570 personeelsleden minder kunnen we meer doen. Dat is complete bullshit. Minder is minder. En dat zal de burger voelen. Dat voelt de burger nu al. 

Dat weet men natuurlijk. En dus zal men privatiseren. De res publica, de publieke zaak, verkopen aan de privé. Ik heb het al gezegd. Na de gasontploffing op de Paardenmarkt hebben we in januari 2018 een debat gehad over het woontoezicht. Dat is een publieke zaak, in het belang van de stad. De sp.a beloofde toen dat ze 60 voltijdsen wilden in de drie toezichtsregio’s, in plaats van de 12 voorziene. Maar wat gebeurt er nu? Die taak wordt geprivatiseerd. Zorgen dat huurwoningen voldoen aan de kwaliteitseisen inzake veiligheid, comfort en gezondheid is geen taak met winstoogmerk. Het is een publieke taak.

Net zoals trouwens zorg dat zou moeten zijn. Ooit waren de rusthuizen van de stad, van het OCMW, betaalbaar voor alle Antwerpenaren. Dat is al lang niet meer zo. Mensen betalen nu 2.200 euro, voor een stedelijk rusthuis van het Zorgbedrijf Antwerpen. En nu wil het stadsbestuur ook de catering, de poets en andere ondersteunende taken van het Zorgbedrijf verpatsen aan de privé. We weten wat daar van komt. “Minimale zorg, maximale winst”, zei de Pano-reportage. 

Stap voor stap worden stedelijke diensten afgebouwd en publieke pijlers geprivatiseerd. Private spelers bij het woontoezicht, private spelers in het Zorgbedrijf, private spelers bij de kinderboerderij, private spelers bij de kindercrèches, … Van een N-VA-bestuur verwacht ik dit soort maatregelen. Maar niet van een bestuur met sp.a in. Mijnheer Meeuws beweert dat hij de tanker aan het keren is.De “tanker keren”, mijnheer Meeuws, dat is het personeel revaloriseren en de privatiseringen tegenhouden. Dat is de tanker keren.

“Zitpenningen worden wel geïndexeerd, werkingsmiddelen voor cultuur niet”

In september 2019 vond hier een erg interessante discussie plaats. De N-VA ontpopte zich in het debat tot de grootste verdedigers van de automatische indexering. De zitpenningen van gemeenteraadsleden verhogen met 42%, dat kwam volgens onze burgemeester neer op een indexering. En, dat was een kwestie van politieke moed. Hij wist dat hij de wind van voren zou krijgen, maar toch zette hij dapper voort.

En toen stopte hij. Want die automatische indexering geldt alleen voor gemeenteraadsleden. Geen enkele, maar dan ook geen enkele culturele organisatie krijgt een indexering van haar middelen de komende zes jaar. Moeten die dan geen mensen tewerkstellen, techniekers inhuren, panden huren, investeringen doen? Een dertigtal organisaties krijgen slechts één of twee jaar zekerheid over middelen. Dan mogen ze zich terug gaan aandienen bij de schepen. Hoe bouw je zo een stabiele werking uit?

’T Werkhuys verliest volgend jaar 20.000 euro, De Singel 10.000 euro, De Roma verliest 17.000 euro, Het Toneelhuis 35.000 euro, Kunsthuis Opera Vlaanderen Ballet Vlaanderen vzw 7.900 euro. Hebben deze organisaties geen belangrijke bijdrage aan de stad? Deze Antwerpse kaasschaaf komt nog eens bovenop de Vlaamse besparingen.

Schepen Ait Daoud vertelde vorige maand hoe zij deze middelen toekent. Niet door een onafhankelijke commissie, maar zij beslist zelf, samen met haar kabinet. En wat is haar referentiekader? Het bestuursakkoord van Antwerpen! Cultuur wordt ingepast in de politieke visie van een stadsbestuur.

Wintervuur wordt afgeschaft, filmhuis Klappei krijgt geen middelen meer. “Wat de stad nu doet zie je bij veel steden in heel de wereld terugkeren en dat is cultuur inzetten als citymarketing. Er wordt veel geld ingezet om veel mensen te bereiken. Dat is goed en belangrijk voor een stad, maar dat mag niet ten koste gaan van andere intiemere kleinere organisaties. Wintervuur is net een festival voor de mensen van de stad en dat is er zo mooi aan”, zegt Johan Petit van MartHa!tentatief.

 

“Tussen al die dure woorden blijven de granaten ontploffen”

Tijdens de kiescampagne beloofden de socialisten om in elke politie-afdeling in de stad, zes in totaal, een politiehuis te hebben dat 24 uur op 24 uur open is. “Wij willen toegankelijke politiehuizen met verruimde openingsuren en een basisaanbod aan politiezorg in plaats van een centraal politiepaleis”. Letterijk citaat van mevrouw Beels. En wat gebeurt er? De politiehuizen gaan dicht, er is nog maar één kantoor dat 24 uur op 24 uur open is, en er komt een overgebudgetteerd politiepaleis.

Vorige week op de commissie was onze burgemeester lyrisch over het veiligheidsbeleid. Ik weet niet of die woorden allemaal uit een Vlaamse canon komen, of er ooit in geraken, maar onze burgemeester had het over de “digitale kwantumsprongen” in het Antwerpse veiligheidsbeleid. “Wij zijn wereldwijde frontrunner op dat gebied”, zo zei hij. Er opent zich een  “brave new world”, “we are second to none”. Toen ben ik gestopt met noteren. Digitale kwantumsprongen, wereldwijde frontrunner, brave new world, second to none. Amai mijne frak.

Ik ga het niet hebben over granaten die blijven ontploffen tussen al die dure woorden, of over de waanzinnige bedragen die voor de nieuwe politietoren worden uitgetrokken.

Ik wil het hebben over frontrunners en second to none zijn. Ik zou willen dat die ambitie er ook is op andere terreinen. Op het gebied van wonen bijvoorbeeld. Op het gebied van leefbaarheid. Op het gebied van inspraak.  Dan moet je andere keuzes maken. Dan moet je geen festival van taksen op de burger organiseren, maar faire bijdragen van het grootbedrijf durven vragen. Dan moet je het stedelijk weefsel én de stedelijke publieke diensten versterken in plaats van af te bouwen en te verpatsen aan de privé. Dan moet je echt maatregelen durven nemen om Antwerpenaren veilig en betaalbaar te laten wonen. Dan moet je het culturele weefsel van de stad verder durven ondersteunen, zeker als dat ook nog eens vanuit de Vlaamse regering onder vuur ligt.

En dus zullen wij tegen deze meerjarenbegroting stemmen, omdat we voor een stad op mensenmaat zijn.