"Veel pijn, weinig hart": stop de besparingen op cultuur

Beste burgemeester en schepenen,

‘Veel pijn weinig hart.’ Woorden die al een hele avond luid weerklinken in deze gemeenteraadszaal. Protest van meer dan honderd jonge cultuurtalenten en sympathisanten. ‘Beu om een zondebok te zijn’ staat op hun borden. ‘Was ik maar iets met een toekomst gaan studeren’ en ‘wij willen maken maar u geeft ons geen kans’. Ze hebben groot gelijk van talrijk en luid te protesteren.

Want beste schepen, wanneer het KMSKA in de New York Times wordt vermeld, juicht u enthousiast. U gaat maar wat graag naar de feestelijke heropening van het vernieuwde museum, een museum waar we als Antwerpenaar terecht trots op kunnen zijn.
Superlatieven schoten tekort. “Ik wens alle bezoekers - toeristen en Antwerpenaren - dat ze stil mogen worden van onze Vlaamse Meesters, dat ze het warm krijgen van zeven eeuwen kunst. Ik wens hen een ontmoeting met de schoonheid die onsterfelijk is in de kunst” lazen we op uw sociale media. 

De cultuursector krijgt het alvast niet warm van uw cultuurbeleid. Want na die mooie woorden, was het weer back-to-business, de galajurk gaat uit en wordt de broekriem aangehaald. Met één pennenstreek wordt de artistieke toekomst van deze stad uit de begroting geschrapt. 720.000 euro aan projectsubsidies per jaar wordt er bespaard. En dat voor de volgende drie jaar. Maar ook de werkingsmiddelen - de investeringen - aan culturele instellingen en -organisaties zullen niet worden geïndexeerd. In het bestuursakkoord lezen we nochtans: “Antwerpen blijft zich profileren als een internationale kunst- en cultuurstad met een rijk verleden en een creatieve toekomst.” Het is die creatieve toekomst die hier nu buiten de straten vult met een fel protest. U raakt de creatieve toekomst van deze stad vandaag in het hart. 

Zuurstof

Want die projectsubsidies, die zijn broodnodige zuurstof voor beginnende artiesten. Jonge en experimentele makers krijgen er een duwtje in de rug mee. Ze financieren er de projecten mee waarmee ze hun eerste stappen zetten. Het is de voedingsbodem van onze stedelijke cultuur die u nu wegbespaart. Daar komt nog bij dat u de bestaande werkingsmiddelen ook niet indexeert. En dat middenin de energiecrisis waar de cultuursector evengoed de gevolgen van voelt. DeSingel kondigde een tijdelijke sluiting aan, andere huizen draaien de verwarming gewoon toe. En intussen blijft u vasthouden aan de kille boekhouderslogica. De rekening zal kloppen, juicht het college, maar tegen welke prijs? Uw begrotingsorthodoxie verandert deze stad in een kille, lege stad.

De sector krabbelde net overeind van de coronacrisis, en wordt nu door u opnieuw gevloerd. Het is dan ook niet verrassend dat de hele sector in het verzet schiet. Jeroen Olyslaegers weigert te speechen. De hele Vlaamse Auteursvereniging trekt zich terug uit het openingsbal van de boekenmaand. Er valt dan ook niet veel te vieren. We zagen de studenten van het kunstonderwijs een week lang het stadhuis bezetten. Terecht. “Veel pijn, weinig hart”, regeert de cultuursector unisono. 

Die veel pijn, weinig hart, dat bevestigde u nog afgelopen week. Er was zelfs geen plaats voor dialoog. De mensen buiten roepen niet enkel ‘veel pijn weinig hart’ maar roepen ook ‘waar is Nabila’. Want u kan wel de beslissing nemen een koude besparing door te voeren, u weigert in te gaan op enige vorm van overleg. Zowel naar de bijeenkomst met het Antwerps Kunstoverleg, als met de studenten van For Future, stuurt u uw kat. En moest u verhinderd zijn, u geeft geen enkel signaal dat u wil luisteren of wil samenkomen. Als u met hen was gaan praten, kon u horen waarom de projectsubsidies zo belangrijk zijn. Dinsdag kwam er bijvoorbeeld een groepje spelen, die dankzij de subsidies een heel onderzoek naar het Antwerps Liedboek hadden kunnen doen, en er een uitvoering rond heeft gemaakt. Er was een cellist aanwezig die een muziekproject op scholen startte met behulp van projectsubsidies. Zonder die eerste steun zijn zulke projecten niet mogelijk, vertelden ze.

Bakken kritiek

Het is niet enkel van de cultuursector dat u bakken kritiek krijgt. Nee, de kritiek komt ook uit het stadsbestuur zelf. Uw coalitiepartner Vooruit vraagt om de beslissing te schrappen. Zelfs vanuit uw eigen partij klinkt een duidelijke stem van kritiek. N-VA gemeenteraadslid Mark Tijsmans neemt ontslag omwille van de besparingen. ‘Ik heb niets kunnen betekenen voor cultuur deze legislatuur’ zegt hij.  

Dit stadsbestuur wilt veel op het vlak van cultuur. Het wilt Antwerpen als “onbetwiste culturele hoofdstad van Vlaanderen”, zoals we in het bestuursakkoord lezen, zolang ze er geen geld in moeten steken. Het wilt uitpakken met de werken van talentrijke dichters, maar ziet niet graag dat diezelfde dichters kritiek uiten op het beleid. Het wil Antwerpen profileren als boekenstad, als schrijversstad, zolang die schrijvers niet te lastig doen.

Mevrouw de schepen, ik wil graag een voorbeeld aanhalen waar u misschien van zult verschieten, maar neem in deze een voorbeeld aan uw partijgenoot Jan Jambon. Die heeft - weliswaar na maanden van protest - toch geluisterd, en de beslissing te besparen op cultuur gedeeltelijk teruggedraaid. Stap hier naar buiten, luister naar de creatieve toekomst van deze stad, draai de besparingen terug.