Op de gemeenteraad van maart 2023 kwam het tot een debat tussen Peter Mertens (PVDA) en schepen Koen Kennis (N-VA) over de dading van 5,3 miljoen euro meerkost voor de renovatie van het Steen. Peter Mertens vroeg duidelijkheid rond wie er nu verantwoordelijk was voor de meerkost: de stad, de aannemer of de architect. Schepen Kennis kwam niet verder dan enkele algemeenheden te vertellen dat iedereen een beetje schuldig is en liet enkel weten “ongelukkig” te zijn met het hoge bedrag. De PVDA neemt hier geen genoegen mee en vroeg een externe audit over deze dading.
De stad betaalt meer dan vijf miljoen aan een dading voor het Steen, om zo een rechtszaak te vermijden. De reden van deze meerkost zouden vertragingen zijn in het bouwproces. In de voorbereidende gemeenteraadscommissie gaf schepen Kennis aan dat het draaide om een aanslepende discussie over het ontbreken van funderingen van het historische deel van het Steen. De aannemer en de architect kwamen niet overeen over de te volgen methode om dat deel te funderen. Volgens de schepen was de opvolging van het project vanuit de stad en vanuit de andere partijen niet strak genoeg. Daarom gingen er maanden voorbij en daarom betalen we als stad nu meer dan vijf miljoen aan de aannemer en de architect.
Het oorspronkelijke bestek voor de renovatie bedroeg twaalf miljoen euro. Omwille van de vertragingen vroeg de aannemer tien miljoen euro als schadevergoeding. De stad betaalt uiteindelijk maar vijf miljoen euro. Dat klinkt misschien als een goede deal, maar volgens Peter Mertens zijn daar toch serieuze vragen over te stellen. We weten namelijk dat het schermen met schadeclaims in de bouwsector wel vaker gebeurd. Voor verschillende aannemers is dit een businessmodel: eerst een laag projectvoorstel opmaken om een overheidsopdracht binnen te halen en nadien allemaal extra kosten aanrekenen.
De schepen geeft zelf toe dat hij dit systeem kent, maar dat hij aannemers wettelijk niet mag weren omwille van de wet op overheidsopdrachten. De aannemer met de laagste prijs krijgt sowieso de opdracht, so be it. Rekent die achteraf nog veel kosten door? Tja, daar kan de stad, aldus Kennis, niets aan doen. Dit is geen goed bestuur. Volgens Mertens zijn er dan twee oplossingen: ofwel controleert de stad beter de bestekken van de aannemers aan de start, ofwel gaat men er in de toekomst vanuit dat er bij elk project een derde meerkost bijkomt en dan is men daar eerlijk over naar de Antwerpenaar. Hoeveel zal de nieuwe politietoren ons kosten? Hoeveel zullen de kosten voor de heraanleg van de kaaien of de Oosterweelwerken uiteindelijk bedragen?
Het is niet te begrijpen dat de aannemer, Democo, niet beter werd opgevolgd. Die aannemer kwam al in opspraak in 2021 toen de school op Nieuw Zuid instortte. Het kwam toen naar boven dat Democo zich bezondigde aan sociale dumping, dat de werkomstandigheden onveilige waren en dat er gewerkt werd met schijnzelfstandigen opgevolgd. Na dat ongeval hadden toch alle lichten op rood moeten staan? Hoe komt dat dat niet zo was?
Op geen enkele concrete vraag van de PVDA over het Steen kwam antwoord van schepen Kennis. Had de stad op voorhand al het vermoeden dat het Steen niet gefundeerd was en stond die extra fundering al in het bestek? Wie is de hoofdschuldige aan de vertraging en wie kreeg er uiteindelijk gelijk in de discussie over de te volgen methode? Waarom moet de stad opdraaien over een geschil tussen de architect en de aannemer? Waarom heeft het stadsbestuur de aannemer niet laten procederen? Schepen Kennis antwoordt niet, omdat het debat zogezegd anders te technisch zou worden.
Dit stadsbestuur is niet toe aan haar eerste dading. De stad moest ook al een dading sluiten voor de vertraging van de bouw van de parking onder Zuiderdokken van 6,8 miljoen en betaalde 20 miljoen voor de vertragingen aan de Noorderlijn. Welke lessen trekken we hieruit? Dat vraagt Mertens zich af. Niemand die het mag weten en ondertussen lanceert de stad de ene besparingsronde naar de andere. Telkens zijn er krokodillentranen van schepen Kennis: “Ik word hier ook ongelukkig van”, zei hij op de raad. De PVDA neemt hiermee geen genoegen en vroeg een publieke audit over deze zaak.
