Wedstrijd: Wie wint de Franken Teut-prijs 2025?
Een rechtvaardige maatschappij bouw je niet alleen op. Ze groeit dankzij mensen die zorgen, organiseren en blijven geloven in solidariteit. Daarom reikt PVDA Antwerpen ook dit jaar de Franken Teut-prijs uit. Met deze prijs zetten we organisaties en initiatieven in de kijker die elke dag het verschil maken, vaak zonder de erkenning te krijgen die ze verdienen. Mensen die zich organiseren, zorgen, strijden en bouwen aan een stad en een wereld die rechtvaardiger, warmer en menselijker is.
Dit jaar is de Franken Teut-prijs extra bijzonder. We hebben een sterke en diverse lijst van 11 organisaties genomineerd, elk met hun eigen verhaal. Van buurtwerking tot cultuur, van Palestina tot de kleiputten in Boom — dit zijn organisaties die tonen wat echte verandering betekent.
Wie de Franken Teut 2025 wint, beslis jij. De winnaar wordt bekendgemaakt op onze nieuwjaarsreceptie op zaterdag 17 januari.
Hieronder vind je de korte voorstellingen van de genomineerden en kan je ook je stem uitbrengen via het formulier. Zo help jij bepalen wie dit jaar de Franken Teut-prijs mee naar huis mag nemen — en wie we samen in de bloemetjes zetten.
J100
In 2015 tweette een student een grap die leidde tot een absurde en disproportionele reactie van de veiligheidsdiensten. Jongeren voelden zich geviseerd en niet meer veilig. Daarom organiseerden verschillende jeugdwerkingen samen een overlegmoment tussen jongeren, het stadsbestuur en de jeugdorganisaties. Uit dat overleg werd het jongerencollectief J100 opgericht.
Op verschillende manieren creëren zij die dialoog. Ze gaan in gesprek met elkaar, met hun omgeving, met middenveldorganisaties, met de media en zelfs met politici.
Ze organiseerden tijdens de kiescampagne in 2024 per district in de stad een wijkwandeling die werd geleid door jongeren om politici duidelijk te maken waar zij als jongeren nood aan hadden in hun buurt en hebben hieruit zelfs aanbevelingen kunnen maken naar alle politici in de stad.
De J100 wordt daarom gezien als de stem van de Antwerpse jongeren in het maatschappelijk debat.
Antwerpse Coalitie voor Palestina
De Antwerpse Coalitie voor Palestina verenigt burgers, organisaties en activisten die zich inzetten voor rechtvaardigheid, mensenrechten en internationale solidariteit met het Palestijnse volk. Vanuit Antwerpen bouwen zij aan een breed en inclusief platform dat onrecht zichtbaar maakt en het publieke debat voedt. Een belangrijk ankerpunt in hun werking zijn de wekelijkse maandagacties, waarmee zij op een volgehouden en vreedzame manier aandacht vragen voor de situatie in Palestina. Door consequent aanwezig te zijn in het straatbeeld tonen zij dat solidariteit geen momentopname is, maar een blijvend engagement. Met acties, betogingen en sensibiliseringscampagnes kaarten zij schendingen van het internationaal recht aan en zetten zij druk op beleidsmakers om niet langer weg te kijken.
De Antwerpse Coalitie voor Palestina bewijst dat lokale mobilisatie een krachtige stem kan zijn tegen internationaal onrecht, en dat volgehouden solidariteit het verschil maakt.
Straathoekwerk Mechelen
30 jaar een houvast, nu afgeschaft. Al dertig jaar zijn de straathoekwerkers in Mechelen een onmisbare houvast voor mensen die de weg naar hulpverlening niet vinden. Ze staan dagelijks klaar voor Mechelaars die aan de rand van de samenleving staan. Samen met hun gasten pakken ze problemen aan op het vlak van wonen, werk, administratie, geld, vrije tijd en geestelijke gezondheid.
Onbegrijpelijk dus dat dit werk na al die jaren wordt stopgezet. Als reactie hierop zijn meer dan 1000 handtekeningen verzameld. Samen met het Sociaal Werk Actie Netwerk (SWAN), lokale organisaties, vakbonden en betrokken burgers voerden de straathoekwerkers op dinsdag 21 oktober actie bij het stadhuis. Hun boodschap is duidelijk: deze beslissing moet worden teruggedraaid.
Palestina Mask off Maersk actie.
De Mask Off Maersk-campagne is een internationale campagne die druk zet op het scheepvaartbedrijf Maersk om te stoppen met het vervoeren van militair materiaal dat bijdraagt aan de Israëlische bezetting en oorlogsmisdaden tegen Palestijnen.Na de lancering van deze campagne groeide er snel een brede mobilisatie. Op korte termijn zorgde de BBTK afgevaardigde uit de logistiek en secretaris van BBTK Joost Lestabel dat er bijeenkomsten werden georganiseerd, onder meer aan de Universiteit Antwerpen, waar middenveldorganisaties, en studenten en vakbondsafgevaardigden samenkwamen om correcte informatie te verspreiden en het publieke debat open te trekken.
Hoewel Maersk bleef ontkennen dat het militair materiaal naar Israël vervoerde, zorgden aanhoudende druk, grondige documentatie en volgehouden sensibilisering ervoor dat steeds meer werknemers werden geïnformeerd. Daardoor werd de interne en externe druk op het bedrijf steeds groter en uiteindelijk onhoudbaar.
Deze gezamenlijke inspanning leidde tot een historische doorbraak: Maersk werd het eerste wereldwijde scheepvaartbedrijf dat officieel de banden verbrak met bedrijven die gelinkt zijn aan illegale Israëlische nederzettingen. De campagne toont hoe collectieve actie, gedragen door werknemers, studenten en het middenveld, daadwerkelijk impact kan hebben.
Collectief Ongehoord
Collectief Ongehoord is een beweging van burgers die willen opkomen voor meer betrokkenheid en inspraak. Participatie is niet enkel een woord waarmee getoverd kan worden; het moet een reëel en bindend proces zijn dat leidt tot respect en echte zorg voor elkaar.
De concrete dossiers waarrond de verschillende burgers, buurtcomités en actiegroepen binnen Collectief Ongehoord zich inzetten variëren: ze zijn divers, soms overlappend, soms uiteenlopend.
Toch is er één sterke en brede gemene deler: als Collectief ervaren we hoe onze diverse oproepen rond thema’s als duurzaamheid, bescherming van sociale weefsels, recht op protest, biodiversiteit, belangenvermenging, vastgoed, zorg voor patrimonium,… bij te veel beleidsmakers, organisaties en instellingen Ongehoord blijven. Daar willen we samen verandering in brengen. We willen elkaar ondersteunen en zo onze inspanningen versterken. De oproep tot een warm beheer voor het collectieve terrein in onze samenleving is immers een wens van duizenden burgers! Ze is geen vervelend of ongewenst randverschijnsel, wel ‘Collectief Ongehoord’.
Collectief Ongehoord is niet gebonden aan partijpolitiek en is politiek onafhankelijk en neutraal.
Verzet tegen wapentransport naar Israël
Een MSC-container voor Israël in de Antwerpse haven kwam dit jaar in het nieuws omdat er onderdelen in zaten voor het Israëlische defensiebedrijf Ashot Ashkelon Industries. Deze onderdelen zouden gebruikt worden voor tanks en pantservoertuigen. Dit nieuws leidde tot acties door vele NGO's. Organisaties als Vredesactie, 11.11.11 en INTAL drongen ook aan op een stopzetting van verschepen van militair materiaal. Werknemers van MSC startten een petitie en voerden hiermee de druk op om af te zien van wapentransporten en onderdelen voor oorlog naar Israël. Het collectief Workers4Palestine riep dokwerkers op om de container niet te laden. Dankzij het verzet van verschillende organisaties werd de container in de haven tegengehouden. De Brusselse rechter heeft de Vlaamse regering verplicht om elke container actief te controleren.
Museum at Risk
Museum at Risk is een nieuw collectief van kunstenaars, curatoren en cultuurwerkers dat alarm slaat over de plannen van de Vlaamse regering om musea te hervormen. Die plannen dreigen één van de twee toonaangevende musea voor hedendaagse kunst in Vlaanderen – M HKA in Antwerpen – te laten verdwijnen.
Zij zetten zich in voor het behoud van een volwaardig Museum voor Hedendaagse Kunst in Antwerpen: met een eigen collectie, een passende infrastructuur en duurzame financiering. Daarnaast eisen zij inspraak en medebeslissingsrecht voor het kunstenveld. Want kennis zit niet alleen aan de top, maar ook bij de mensen op het terrein.
Om hun boodschap kracht bij te zetten, hebben zij in korte tijd indrukwekkende acties georganiseerd. Zo vond een 24 uur durende manifestatie plaats. Met **“Hands Against the Wall”** plaatsten honderden mensen hun hand tegen de muur van het museum als krachtig symbool. Ook protesteerden zij tijdens de actiedagen van de vakbonden tegen plannen en besparingen van de verschillende regeringen die schade toebrengen aan het culturele veld. Deze initiatieven tonen hoe sterk en creatief het collectief zich mobiliseert om het museum en zijn rol in de samenleving te verdedigen.
J’accuse in Mechelen
In 1898 schreef Émile Zola zijn beroemde ‘J’accuse’. Hij sprak uit wat niet gezegd mocht worden, riep op tot gerechtigheid en gaf woorden aan een onduldbare stilte. Bert Gabriëls, Pier De Kock, Willy Thomas, Mechelen For Palestine en SOS Gaza organiseerden deze oproep in Mechelen. Ze brachten op 27 september bijna 20 sprekers en 200 aanwezigen samen in theater Arsenaal. De Israëlische regering pleegt al maandenlang een genocide op de Palestijnse bevolking. Europa kijkt weg. Ook de Belgische regering zweeg, nam veel te laat halve maatregelen. Met deze geslaagde J’accuse riepen zij onze regering ter verantwoording.
David Dalins, afgevaardigde bij Reynders drukkerij
Na 11 jaar trouwe dienst en 3 jaar als actieve BBTK-afgevaardigde stond hij pal voor de rechten van alle werknemers bij drukkerij Reynders. Ondanks tegenwerking bleef David opkomen voor zijn collega’s. Zijn onrechtmatig ontslag, dat duidelijk werd ingegeven door zijn syndicaal werk, werd dankzij zijn volharding én de steun van ABVV-BBTK, samen met de juridische dienst van het ABVV en vele militanten in de arbeidsrechtbank volledig rechtgezet. De rechtbank erkende zijn ontslag als discriminerend en bevestigde dat syndicaal werk een onmisbaar recht is.
De case van David bewijst wat solidariteit kan bereiken: vastberadenheid, gerechtigheid en een overwinning voor alle vakbondsmilitanten.
YUE
YUE werd opgericht door Rayan Awad, een vertrouwd gezicht bij veel jongeren in Antwerpen. Wat ooit begon als klein project rond mensenrechten en betrokkenheid van jongeren, groeide razendsnel van een idee tot een officiële vzw. Bij YUE worden de jongeren echt naar voren geschoven. Zij bepaalden onder andere zelf de naam en kiezen de thema’s en activiteiten: van het opstarten van een eigen mediakanaal, tot het organiseren van gezellige iftars, tot het uitbouwen van een jongerenfestival. Of het nu gaat om maatschappelijke betrokkenheid, talentontwikkeling of gewoon plezier en verbinding: bij YUE kan het allemaal!
Red Onze Kleiputten
Red Onze Kleiputten (ROK) is een actiegroep die strijdt voor de sanering van de historische stortplaatsen in de Kleiputten Terhagen in Boom.
Hun jarenlange strijd leidde tot een gerechtelijke overwinning: De Vlaamse Waterweg is veroordeeld voor nalatigheid en slecht beheer van het asbeststort, waarbij ze een boete kregen en schadevergoedingen voor omwonenden werden toegekend, met de verplichting tot snelle sanering. Een grote overwinning voor deze strijdvaardige organisatie.
De focus ligt nu op het afdekken en saneren van het asbeststort aan de Bosstraat, waarbij ROK een volledige sanering van de site eist om het gebied veilig te maken.