DIVERSE STAD
Antwerpen is van oudsher een havenstad, gericht op de wereld. Haar rijke geschiedenis werd altijd al gekenmerkt door migratie. Daarom is ze ondenkbaar zonder diversiteit. Van ons medisch personeel bijvoorbeeld, dat zich zo belangrijk toonde in de coronacrisis, heeft een vijfde een migratieachtergrond. Toch krijgen mensen omwille van hun huidskleur of roots nog altijd minder kansen op een fatsoenlijke job of woning. Daar zijn racisme en discriminatie verantwoordelijk voor. Gelijke rechten zijn nodig zodat iedereen volop kan deelnemen en bijdragen. Wij verwerpen de racistische verdeel-en-heerslogica die mensen tegen elkaar opzet.
Achtergrond
Van oudsher is Antwerpen een havenstad, gericht op de wereld. Geen wonder dat de rijke geschiedenis van de stad bol staat van de migratie. In de aanloop naar de gouden zestiende eeuw verdubbelde de Antwerpse bevolking in nauwelijks twee generaties tijd door immigratie. Het gebeurde zonder vreemdelingenhaat en zonder noemenswaardige problemen. Ook in de negentiende eeuw groeide de stad snel. Dat kan je zien in het prachtige Red Star Line Museum. Migratie, culturele en religieuze diversiteit zijn van alle tijden, ook in Antwerpen.
De werkende klasse is divers, zeker ook in Antwerpen. Een vijfde van het medisch personeel en van de werknemers met essentiële beroepen die ons recht hielden in de covid-crisis, heeft roots in de migratie. Allemaal dragen we bij tot onze maatschappelijke rijkdom. En allemaal zijn we nodig om de maatschappij te doen draaien: het openbaar vervoer, de ziekenhuizen, de bedrijven enzovoort. Een samenleving zonder deze diversiteit onder collega’s, in onze scholen, in onze buurt, is gewoon ondenkbaar geworden.
Mensen met roots in de migratie, of het nu gaat om nieuwkomers of om de vierde generatie, lopen een beduidend groter risico op armoede, werkloosheid, laaggeschooldheid en slechte huisvesting. Voor wie een donkere huidskleur heeft of voor wie de naam op een andere afkomst hint, zijn racisme, discriminatie en structurele ongelijkheid een trieste realiteit. Daarom is het zo belangrijk dat overheden discriminatie actief opsporen en effectief bestraffen. Het is nodig alle vormen van racisme aan te pakken, of het nu gaat om huidskleur, vermeende afkomst of godsdienst (antisemitisme, islamofobie).
De laatste decennia zorgen demografische ontwikkelingen ervoor dat de samenstelling van de bevolking wijzigt. Gelijke rechten zijn de beste garantie dat iedereen de kans krijgt deel te nemen en bij te dragen aan onze samenleving. Het is bewezen: hoe sneller een land rechten geeft aan nieuwkomers, hoe sneller zij economisch en sociaal bijdragen. We zorgen dus voor voldoende jobs en voorzieningen, en voor een onderwijs op maat van alle kinderen, ongeacht hun herkomst of sociale afkomst.
Wanneer mensen niet langer elkaars concurrenten zijn op een te krappe arbeids- of woningmarkt, is het gemakkelijker samen de echte verantwoordelijken van onrecht en ongelijkheid aan te pakken.
Onze stad verdient zo’n verbindende en inclusieve visie. De laatste jaren is daar weinig van in huis gekomen. Burgemeester Bart De Wever zou de burgervader van alle Antwerpenaren moeten zijn en bruggen moeten slaan tussen gemeenschappen. Maar als voorzitter van de N-VA voelt hij de hete adem van het Vlaams Belang in de nek en gaat hij verschillen oppoken. Hij trekt ten strijde tegen het “woke”-spook. De eigen cultuur zou onder druk staan van mensen die opkomen tegen discriminatie.
In de Arenbergschouwburg liet cultuurschepen Nabilla Ait Daoud op order van de N-VA vier multiculturele foto’s verplaatsen omdat die vond dat de foto’s het Vlaamse verleden uitwissen. De ondernemer en burgemeester uit de zestiende eeuw die er eerst hingen, waren zogezegd het slachtoffer van “cancel culture”.
Dat baas Fernand Huts van Katoen Natie de Boerentoren koopt en er een glazen veranda wil op bouwen, onthaalt het stadsbestuur dan weer op applaus.
Burgemeester De Wever houdt ook de poort open om met het racistische Vlaams Belang te kunnen besturen op voorwaarde dat “ze hun shit opkuisen” (lees: enkele haatsprekers als Dries Van Langenhove uit hun partij zetten).
Antwerpen verdient een divers en inclusief beleid zodat iedereen de kansen krijgt die hij/zij verdient.
Wat wij willen
Een. Een stad waar iedereen meetelt
- Praktijktesten tegen discriminatie op de woning- en arbeidsmarkt. Indien nodig kunnen we overgaan tot juridische stappen om overtreders te bestraffen.
- We schaffen het verbod op levensbeschouwelijke tekens in het stedelijk onderwijs en de stadsdiensten af.
Meer achtergrondinformatie
Twee. Wij komen op voor meer jobs en fatsoenlijk werk voor iedereen
- Het personeel van de stadsdiensten en van het stedelijk onderwijs dient een afspiegeling te worden van de culturele diversiteit in de stad.
- We verhogen de lonen voor de laagste loongroepen bij de stad, waar mensen met een migratieachtergrond oververtegenwoordigd zijn. We herzien de barema’s om naar een minimumloon van 17 euro bruto per uur te evolueren.
- De stad is eindverantwoordelijk voor wat op stedelijke bouwwerven (scholen, ziekenhuizen, sociale huisvesting...) gebeurt en zorgt voor controles op sociale dumping en mensenhandel.
- Van bedrijven die meedingen bij stedelijke aanbestedingen, verwachten we een actief en aantoonbaar non-discriminatiebeleid.
- We tolereren geen racisme of discriminatie bij de stadsdiensten. De oversten geven daarbij het voorbeeld.
Meer achtergrondinformatie
Het stadsbestuur dient als werkgever het voorbeeld te geven zodat het personeelsbestand van de stadsdiensten en van het stedelijk onderwijs een afspiegeling wordt van de diversiteit in de stad. We voeren daarvoor ambitieuze streefcijfers in, ook bij de hogere salarisschalen, want daar heeft amper 7 procent van de personeelsleden een migratieachtergrond. Zo tonen we dat de stad iedereen naar waarde schat. De rekruteringscampagne waarmee de politie meer mensen met een migratieachtergrond probeert aan te trekken, volgen we van dichtbij op.
We willen de barema’s van de laagste loongroepen bij de stad verhogen. Daar zijn mensen met migratieachtergrond oververtegenwoordigd zijn: straatvegers, groenarbeiders, poetsvrouwen, zorgkundigen in het zorgbedrijf, kinderbegeleiders. De helden van de coronacrisis verdienen meer dan alleen een applaus.
De stad en haar dochterorganisaties zoals het stedelijk onderwijs, de ziekenhuiskoepel ZAS, het Zorgbedrijf, Woonhaven… zijn opdrachtgever van allerlei bouwprojecten. Op die werven mag er geen sociale dumping zijn en geen mensenhandel zijn zoals dit het geval was bij de ingestorte school op Nieuw Zuid waarbij vijf mensen het leven lieten. Op de werf van de school waren maar liefst 247 verschillende onderaannemingen aan het werk. De veiligheid werd slecht gecontroleerd en er was sprake van zwartwerk en schijnzelfstandigheid.
Drie. Iedereen heeft recht op een fatsoenlijke woning
- We zorgen ervoor dat er in de stad voldoende sociale en betaalbare woningen komen, zodat de concurrentie tussen mensen hier wordt afgebouwd.
- We schrappen discriminerende voorwaarden zoals taalkennis en verblijfsduur bij het toewijzen van een sociale woning.
Meer achtergrondinformatie
Het tekort aan jobs, dienstverlening en sociale voorzieningen zorgt voor spanningen tussen werkende mensen. Veel Antwerpenaren klagen over het tekort aan sociale woningen en aan kinderopvang, over de ontoereikende steun van het OCMW, over de wachtlijsten in de zorg… Ze hebben alle recht boos te zijn. De overheid holt de dienstverlening en de voorzieningen almaar meer uit, terwijl er net meer sociale voorzieningen nodig zijn. Bovendien worden sociale rechten steeds meer voorwaardelijk gemaakt. Op die manier organiseert ze een concurrentie tussen mensen die maar met moeite toegang krijgen tot de schaarse sociale voorzieningen.
Dat is het geval op de woningmarkt. Waar vijftig mensen komen kijken naar één huurappartement is het voor de verhuurder of het immokantoor gemakkelijk om te discrimineren. De problemen op de woningmarkt worden vervolgens door rechtse partijen afgeschoven op mensen met een migratieachtergond. Men voert dan nieuwe toegngsregels opgesteld voor sociale woningen in die vooral van toepassing zijn op bepaalde groepen in onze stad. Wij willen deze discriminerende regels afschaffen.
Met de PVDA willen we de woningmarkt afkoelen, extra sociale en betaalbare woningen bouwen. Lees daarover het hoofdstuk “woonstad” in het programma.
Net als op de arbeidsmarkt is ook op de Antwerpse woonmarkt discriminatie vastgesteld, zowel van mensen met een fysieke beperking als van mensen met een andere etnische achtergrond. Ook hier willen wij dat verhuurders die systematisch discrimineren, daadwerkelijk bestraft worden.
Vier. School zonder racisme
- We maken een plan om de schooluitval aan te pakken, met extra aandacht voor jongeren met een migratieachtergrond en uit arbeidersgezinnen.
- We gaan voor een intercultureel pedagogisch project. We zien diversiteit als een troef, niet als een handicap. We waarderen de afkomst en moedertaal van elke leerling en moedigen meertaligheid aan.
- We zorgen in het stedelijk onderwijs voor kritische duiding van het koloniaal verleden, voor inzicht in de geschiedenis van de migratie en van de strijd tegen het racisme.
- We ontwikkelen een actieplan voor meer leerkrachten met een migratieachtergrond in het Antwerps onderwijs met concrete streefcijfers.
Meer achtergrondinformatie
Ons onderwijs behoort tot de wereldtop, maar niet op het vlak van sociale gelijkheid. Daar bengelen we helemaal onderaan. Kinderen uit arbeidersgezinnen of met een migratieachtergrond zijn er het slachtoffer van. De slaagkansen van een kind hangen bij ons sterk af van het diploma en de roots van de ouders. Het rapport Diversiteitsbarometer Onderwijs van UNIA bevestigde dat. Het reikte ook voorstellen aan om dat recht te trekken. Geen enkele onderwijsminister is daar tot nu toe op ingegaan.
Antwerpen telt 24 procent vroegtijdige schoolverlaters. Een kwart van de Antwerpse scholieren haalt zijn/haar diploma voor het middelbaar niet. In het ASO gaat het om 7 procent, in het BSO om 33%. Iedereen met een beetje rechtvaardigheidsgevoel voelt dat dit niet kan. We maken een plan om de schooluitval van jongeren uit de migratie en van jongeren uit financieel zwakke gezinnen doortastend aan te pakken.
Arbeiderskinderen en jongeren uit migratie komen via het watervalsysteem veel vaker terecht in de “minder gewaardeerde” beroeps- en technische studierichtingen. Stadsdichteres Ruth Lasters schreef met enkele leerlingen een striemende aanklacht tegen het onderwijssysteem dat jongeren in “A- en B-stromen” indeelt en kinderen al vanaf jonge leeftijd laat voelen dat ze minder waard zijn. Hun gedicht “Losgeld” was niet naar de zin van N-VA schepen Ait Daoud die het meteen censureerde. De ode van de stadsdichteres aan het vakmanschap van de technische studenten was niet verbindend genoeg, beweerde de schepen, en mocht geen stadsgedicht worden.
We gaan in het onderwijs voor een actief intercultureel pedagogisch project. We zien diversiteit als een verrijking, niet als een beperking. We bouwen aan een antiracistische schoolcultuur, onder leerkrachten en leerlingen. We zorgen in de leerplannen en de lerarenopleiding voor kritische duiding van het koloniale verleden en voor inzicht in de structuren en de ideologie van het racisme. We investeren meer in organisaties die scholen daarin ondersteunen, in plaats van subsidies te schrappen zoals dat gebeurde met School zonder Racisme. We organiseren in scholen getuigenissen en gesprekken met slachtoffers van racisme en discriminatie. Om het te zeggen met de woorden van Simon Gronowski, die in scholen gaat spreken over hoe hij als kind uit de deportatietrein van de nazi’s kon ontsnappen: “Dit is een strijd tegen barbarij, tegen fascisme, tegen racisme en antisemitisme waar ik slachtoffer van werd.”
Vijf. De stad bestrijdt actief racisme en discriminatie
- We versterken Atlas, het stedelijk agentschap voor inburgering en integratie.
- Binnen Atlas bouwen we een goed functionerend meldpunt discriminatie uit, waar mensen met hun klachten en vragen over discriminatie terecht kunnen.
- In ieder districtshuis richten we een laagdrempelige meldpunt tegen racisme en discriminatie in.
- Antwerpen sluit zich eindelijk aan bij ECCAR, de Europese coalitie van steden tegen racisme. De Verenigde Naties hebben dat netwerk in het leven geroepen om het voor steden mogelijk te maken ervaringen inzake racismebestrijding uit te wisselen.
- Pestbelastingen zoals de ‘imagotaks’ en de ‘vreemdelingentaks’, die minder begoede etnische minderheden viseren, schaffen we af.
- Antwerpenaren met een niet-Belgische nationaliteit betrekken we bij de Antwerpse politiek. Met ondersteunings- en informatiecampagnes zorgen we ervoor dat ze actief hun gemeentelijk stem én stemrecht gebruiken.
Meer achtergrondinformatie
De bevoegdheden van Atlas, het stedelijk agentschap voor inburgering en integratie, breiden we uit naar de strijd tegen racisme. We vragen meer middelen voor Atlas en voorzien meer inspraak van het personeel. De missie moet zijn om discriminatie te voorkomen, op te sporen en aan te pakken. Proactieve praktijktesten – op de woon- en arbeidsmarkt, in het onderwijs, de gezondheidszorg en het uitgaansleven – waarmee je discriminatie zwart op wit kan aantonen, worden een belangrijk instrument in hun handen. Het agentschap adviseert het stadsbestuur voor een beleid dat discriminatie voorkomt en aanpakt.
In elk district opent het agentschap een meldpunt discriminatie. Vandaag durven mensen geen klacht indienen; die drempel moet echt lager. We hebben een veilig meldpunt nodig: voor mensen zonder papieren, voor kwetsbare mensen, voor alle burgers in deze stad. Een meldpunt met garantie op anonimiteit.
We hebben een eenvoudige procedure nodig want nu is die vaak heel moeilijk: je moet bewijzen voorleggen, er wordt een doktersattest gevraagd, er wordt gevraagd zelf getuigen te zoeken… Dat is allemaal erg moeilijk. Nochtans is snelle registratie van klachten cruciaal om discriminatie te bestrijden.
De meldingen in verband met racisme en discriminatie worden door de meldpunten ook opgevolgd zodat slachtoffers de nodige zorg krijgen, en plegers ook de juiste straf.
Vijftig euro per gezinslid vraagt de stad om het bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister te verlengen, te vernieuwen of te vervangen. De ondernemingen en organisaties met een uitbatingsvergunning zoals nachtwinkels, club-vzw’s en videotheken moeten jaarlijks een ‘imagotaks’ van 1500 euro betalen. Wij willen niet dat de stad pestbelastingen invoert die bepaalde etnische of religieuze minderheden viseert, net zomin als we pestbelastingen willen voor het geheel van de Antwerpse bevolking.
In een stad waar iedereen meetelt, heeft ook iedereen zijn of haar zeg. We informeren niet-Belgen daarom actief zich te registreren voor de gemeenteraadsverkiezingen. Daar hebben zij kiesrecht. Vandaag zijn nog veel te weinig mensen daarvan op de hoogte.
Zes. De stad bevordert het samen-leven
- We investeren in culturele ontmoetingsplaatsen in wijken en in het buurtwerk. Daar kunnen buurtbewoners op een laagdrempelige manier samenkomen.
- We voeren een actief intercultureel beleid, met in de publieke ruimte een overlegde plaats voor verschillende geloofsgebonden tradities en feesten.
- We investeren in een sterk lokaal middenveld van socio-culturele organisaties en ondersteunen verbindende volksinitiatieven zoals het ‘Moedertaalfeest’ en de vele initatieven die mensen samen aan tafel brengen of laten feesten.
- We rollen het Borgerhoutse initiatief 'PleinPatrons' verder uit over de hele stad, waarbij jongeren uit de wijk een opleiding krijgen en verantwoordelijk worden voor het goed samenleven op hun eigen plein.
- We ondersteunen jongeren en moedigen hen aan bij het organiseren van grote publieke activiteiten tegen racisme zoals het DiverCity-festival van RedFox.
Meer achtergrondinformatie
We verdedigen een actief intercultureel beleid, met in de publieke ruimte een overlegde plaats voor verschillende religieuze en geloofsgebonden tradities en feesten. Dat zorgt voor dialoog en voor garanties dat de verschillende gemeenschappen betrokken worden bij de stedelijke organisatie van religieuze feesten en tradities.
Zo worden bijvoorbeeld op de Turnhoutsebaan vaandels uitgehangen voor alle feestperiodes: zowel voor de kersttijd als voor de ramadan. Op die manier gebruikt het district de sterkte van diversiteit om op een positieve manier het samenleven te stimuleren. Dat heet ‘branding’. De plaatselijke middenstand profiteert er mee van.
UNESCO riep 21 februari uit tot de internationale feestdag van de moedertaal. In Borgerhout worden tientallen thuistalen gesproken. Daarom wil het district deze dag niet onopgemerkt laten voorbijgaan. Goede taalvaardigheid in de moedertaal is onontbeerlijk om ook sterk te staan in andere talen. Die boodschap zetten een tiental superdiverse organisaties sinds 2020 jaarlijks in de kijker.
De oorsprong van het Feest van de moedertaal ligt in Bangladesh. Daar herdenkt men op die dag de studentenstrijd uit 1952, een strijd voor het recht Bangla te mogen spreken. In tientallen steden wereldwijd is speciaal voor deze feestdag een replica van het monument van de moedertaal uit Bangladesh gemaakt. En dus ook op het Moorkensplein in Borgerhout.
Geef vertrouwen aan jongeren. Dat doen de PleinPatrons in het progressieve Borgerhout al tien jaar. Het werkt zo goed dat het overgenomen werd op de Luchtbal, in Anderlecht en in Gent. Wanneer kinderen op een plein spelen, kan dat wel eens zorgen voor conflicten met buurtbewoners of met organisatoren van evenementen. Dat moest gedaan zijn. In samenwerking met jeugdverenigingen werd het project PleinPatrons opgestart. Vrijwilligers uit jeugdbewegingen kregen een opleiding om de jongeren op een plein te begeleiden.
De sterkte van het project is dat de PleinPatrons verbonden zijn met hun plein; ze zijn er opgegroeid. Ze kennen de kinderen en jongeren die op dat plein komen spelen, en ook hun ouders. Ze weten hoe ze de jongeren moeten aanpakken. Zo komt het dat het aantal conflicten dankzij de PleinPatrons verminderde en dat de jongeren zich zelf verantwoordelijk voelen. Dat gaat natuurlijk in tegen een beleid dat politie afstuurt op conflicten en dat camera’s hangt om iedereen te controleren. Wij willen ervoor zorgen dat projecten als de Pleinpatrons overal in de stad waar jongeren zijn plaats kunnen vinden.
Redfox, de jongerenbeweging van PVDA, organiseert al verschillende jaren op rij Divercity, een festival van en voor jongeren. Honderden vrijwilligers helpen mee aan dit geweldige initiatief. Muziek, sport en een groots samenhorigheidsgevoel staan er altijd op het menu. Met DiverCity wil de organisatie het signaal de wereld insturen dat in Antwerpen geen plaats is voor racisme.
Zeven. Zero tolerantie voor racisme bij de politie
- Discriminerend etnisch profileren wijzen wij af. Bij identiteitscontroles krijgen burgers een ontvangstbewijs met de reden van de politiecontrole.
- De bodycams van de agenten worden geactiveerd vanaf het begin van hun dienst. Slachtoffers van etnische profilering worden geloofd, beschermd, en professioneel begeleid na een klacht over etnische profilering.
- Politieagenten krijgen bij hun opleiding scholing in intercultureel werken en antiracistische vorming.
- De politie heeft een voorbeeldfunctie. We treden snel en strikt op bij racisme. Voor hiërarchische verantwoordelijken zijn we strenger.
- Politieagenten kunnen racisme en pesten aanklagen via een onafhankelijke alarmlijn en krijgen als klokkenluider bescherming en ondersteuning.
- We stellen een diversiteitsplan op. Een diversiteitscel waarin ook de vakbonden zetelen, moet dat plan opvolgen.
- Door gerichte rekrutering zorgen we ervoor dat de politie een betere afspiegeling is van onze diverse samenleving. Een open houding tegenover diversiteit wordt een selectiecriterium voor kandidaat-agenten.
Meer achtergrondinformatie
We willen een doortastende aanpak tegen racistisch en gewelddadig gedrag van de Antwerpse politie. Dat is in het belang van de Antwerpse burger, maar ook in het belang van de meerderheid van politiemensen die wel correct hun werk doen.
In maart 2017 kwam bijvoorbeeld het schandaal boven water van jarenlange pesterijen en voortdurende racistische scheldpartijen op een interne WhatsAppgroep van bepaalde leden van de Antwerpse politiedienst GEOV.
Na zes jaar werden 16 politieagenten veroordeeld, zij het enkel voor pestgedrag en niet voor racisme. De rechtbank suggereerde dat het verkeerde artikel van de racismewet zou zijn aangehaald in het proces.
‘Er schort echt iets aan de democratische cultuur in het Antwerpse politiekorps,’ reageerde Jos Vander Velpen, de gewezen voorzitter van de Liga voor Mensenrechten. Als er systematisch gesproken wordt over ‘baardapen’, over ‘uitroeien’, over ‘verbranden’, dan is dat onversneden racisme. Het gaat niet alleen over een aantal racistische alfa-mannetjes. Het gaat over een breed verspreid wereldbeeld bij bepaalde delen van het politiekorps. En het gaat over een sfeer van onaantastbaarheid.
Wij horen in onze stad veel gespierde taal. We zien de militarisering. We horen over een War on Drugs met veel middelen, veel voluntarisme en een harde aanpak. Maar waar is de War on Racism? Waar is het voluntarisme? Waar zijn de middelen? Waar zijn de gespierde uitspraken? Waar is de zerotolerantie? Waar de doortastendheid?
We voeren een beleid van nultolerantie voor discriminatie en racisme door agenten, zowel tegenover collega’s als tegenover de bevolking. We nemen maatregelen tegen etnisch profileren en tegen controles op basis van huidskleur of afkomst, die de spanningen tussen jongeren en de politie doen toenemen.
Acht. Een warme opvang voor mensen op de vlucht
- We voorzien een passend woningaanbod voor asielzoekers en ondersteunen erkende vluchtelingen die voor het eerst zelf een woning zoeken.
- Iedereen heeft recht op dringende medische hulpverlening en correcte voorzieningen.
Meer achtergrondinformatie
Vluchten doe je niet voor je plezier. Je wordt ertoe gedwongen, om te kunnen overleven. Door de globalisering, de economische crisis en de oorlogen – waar het Westen vaak mee de verantwoordelijkheid voor draagt – moeten vandaag miljoenen mensen in de wereld op de vlucht slaan. Geen wonder dat de sterkst stijgende gemeenschappen in Antwerpen de Afghaanse, de Irakese, de Syrische, de Oekraïense en de Palestijnse zijn. Net in deze landen woedt de oorlog. Onze stad is terecht solidair met de Oekraïense vluchtelingen die de hel ontvluchten in hun land. Zo is het nooddorp voor meer dan zeshonderd Oekraïense bewoners er gekomen op Linkeroever. We vinden dat de stad ook voor andere vluchtelingengroepen deze solidariteit dient te ontwikkelen. Een mens is een mens.