Het Antwerpse districtsbestuur (N-VA, Open VLD en Groen) presenteerde zijn bestuursakkoord onder de titel: “Het district Antwerpen, de kern van een moderne, leefbare en bruisende stad”. De driekoppige PVDA-fractie bestaande uit Nadine Peeters, Farid Darmach en Sah Gulhan vroeg het college om te botsen met het stadsbestuur waar dat nodig is. Ze wil dat het district meer aandacht besteedt aan armoede, inspraak en racismebestrijding. Lees hier hun opmerkingen.
Bij het begin van een nieuwe legislatuur is het goed om even stil te staan bij de rol van de raad waarin wij van de kiezer mogen zetelen. De bedoeling van de districtsraden is om de burger dichter bij het beleid te betrekken. Dat wil in de eerste plaats zeggen dat de districtsraden fungeren als antenne om bezorgdheden en verlangens door te geven aan het hogere niveau. Het stadscollege kan inderdaad niet op de hoogte zijn van alle bekommernissen, verlangens en voorstellen vanuit alle straten en steegjes van Antwerpen. Evenmin als ze op de hoogte kan zijn van alles wat de burgers nu goed vinden. Anderzijds moeten we allemaal erkennen dat de stad ook niet echt veel moeite doet om dit tussenniveau op een goede manier te laten functioneren, met nog geen 4% van het stedelijke budget.
Dus is het logisch dat er conflicten ontstaan tussen het stads- en het districtsniveau. We moeten daar niet bang voor zijn, we moeten daar niet omheen gaan fietsen. Op dezelfde nagel blijven kloppen, de bevolking zeggen hoe de vork in de steel zit en hen erbij betrekken om ons gelijk te halen bij het stadsbestuur: ook dat moet in het DNA van onze districtsraad zitten. Het districtsbestuur kan zich spiegelen aan succesvolle burgerbewegingen zoals Ademloos, Ringland en StRaten-generaal, die er bijvoorbeeld in zijn geslaagd om de overkapping van de ring op de agenda te zetten. Botsende standpunten kunnen ook tot onverwachte oplossingen leiden. Na de fietsdoden in ons district kwam de vraag om vierkant groen in te voeren voor fietsers aan kruispunten. “Onmogelijk”, zei men vanuit de bevoegde instanties, “daarvoor moet eerst een wetswijziging doorgevoerd worden.” Amper enkele maanden later was het eerste vierkant groen al een feit, op een kruispunt aan de Londenstraat. Hoe pijnlijk moet dit niet zijn voor de nabestaanden?
Hoe gaan wij ons gedragen? Zeggen we tegen de mensen van ons district: “Jullie hebben gelijk, we gaan ervoor om dit duidelijk te maken bij het stadsbestuur, en we gaan bekijken hoe jullie daaraan kunnen meewerken”? Of zeggen we tegen de mensen: “Sorry, dat is stadsmaterie”, “Sorry, daar is geen geld voor”, “Sorry, het stadsbestuur heeft daar anders over beslist”? We hopen dat de basishouding van ons districtsbestuur in die zin ingrijpend verandert: durf te vechten, durf te winnen.
De PVDA heeft vorig jaar een uitgebreide bevraging gedaan in heel Antwerpen, met 2500 respondenten in district Antwerpen. Om een idee te geven van de omvang van deze bevraging: dat is meer dan drie maal het aantal inwoners betrokken bij de Burgerbegroting. We stellen de resultaten graag ter beschikking van het districtsbestuur. Daarin komt in elk geval tot uiting dat de top drie van bezorgdheden van de bewoners van ons district zijn: 1) armoede, 2) inspraak en 3) propere en goed aangelegde straten. Met die drie bezorgdheden in ons achterhoofd lazen wij dan ook uw bestuursakkoord.
Armoede wordt éénmaal vernoemd in het bestuursakkoord als zijnde een reëel probleem in ons district en krijgt samen met eenzaamheid maar twee zinnetjes aandacht. Strikt genomen geen districtsbevoegdheid, en zo lezen we het ook in jullie akkoord: er zal enkel een alertheid zijn. Maar als wij willen dat kinderen en jongeren in ons district volop deelnemen, dan moeten we ook kijken naar de lege brooddozen, naar de kans om huiswerk te maken op een rustige gezonde plek. Bij jeugd wordt verwezen naar laagdrempelige activiteiten, maar wat dit betekent qua prijs, dat lezen we niet. Waarom geen advies aan de stad om zeker hun plan voor soep of warme maaltijden op school effectief uit te voeren? Waarom geen rechtenverkenner in het districtshuis voorzien? Een proefproject loopt al rond Budgetgidsen in samenwerking met de AP Hogeschool, en kan verder uitgerold worden in samenwerking met het middenveld.
De burger moet zich gehoord voelen, moet voelen dat er rekening met hem wordt gehouden, moet voelen dat zijn mening er echt toe doet. Anders vervalt hij in antipolitiek.
Alvast in twee gevallen heeft het district in het afgelopen jaar de bal volledig misgeslagen: de heraanleg van de Charlottalei en de heraanleg van de Paardenmarkt. In beide gevallen is de grondoorzaak het feit dat de bewoners van de omgeving niet vanaf ‘scratch’, dus nog voordat de eerste regel van de heraanleg werd neergeschreven, en tot het einde bij de projecten werden betrokken. Dat moet dus anders, is onze aanbeveling. Veel burgers trekken zich het lot van het Stadspark aan. Hét topic in de kiescampagne van ons district is welgeteld één puntje waard. We mogen aannemen dat de vijver dus nog minstens twee jaar droog zal staan?
Hier wordt een ruime bezorgdheid uitgedrukt: een bezorgdheid die heel het openbaar domein betreft, met inbegrip van de mobiliteit. Waarom vraagt het districtsbestuur niet aan de stad om van Spoor Oost alsnog een groenere plek te maken? En dat de Ring ook naast het Lobroekdok zeker overkapt wordt, zodat de wijk Dam toch enige ademruimte heeft?
Ontharding was een thema bij verschillende partijen, de afgelopen kiescampagne. Dit wordt wel vernoemd in het bestuursakkoord, maar we missen enige ambitie in de vorm van streefcijfers. Hoeveel van ons district willen we tegen 2024 onthard zien? Hoeveel ontharding willen we voorzien per heraanleg? Nu vinden we de heraanleg van straten vrij grijs en met weinig groen, zoals die van de Paardenmarkt, de Handelstraat, de Sint Jansvliet… om er maar enkele te noemen.
Ook in het fietsbeleid missen wij veel ambitie. De fietsinfrastructuur hinkt op veel plaatsen nog steeds achterop in vergelijking met de noden van het moment. Het fietsgebruik zal in de toekomst nog sterk toenemen, soms ook vanuit een negatieve impuls: de autofiles, het belabberde en dure openbaar vervoer, het parkeerbeleid... Maar goed, fietsen blijft een goede zaak. Doel moet wel zijn om de huidige fietsers op een positieve manier te overtuigen om te blijven fietsen. Dat kan alleen door het fiets- en het openbaar vervoerbeleid te stoelen op wetenschappelijke gegevens die de noden over tien tot twintig jaar inschatten.
Over mobiliteit missen we ambitie en een toekomstgerichte visie. De zone 30 in de wijken is een goede stap, maar we raden nogmaals aan om een uitgebreide en indringende campagne te voeren om de dertig-kilometer-per-uurregeling aan iedereen uit te leggen en de noodzaak te motiveren. Begin misschien met een enquête: hoeveel bestuurders kennen de dertig-kilometer-per-uurregeling in ons district? Wij vrezen voor onthutsende resultaten. De invoering van de zone 30 had ook hand in hand kunnen gaan met vergroening, zoals in Borgerhout.
Het STOP-principe is een goede zaak, maar ze geldt enkel in de wijken, nog altijd niet op de invalswegen. In de modal shift moeten we ook de burger meekrijgen, het is niet gezond om een modal shift door te duwen onder financiële druk of door het leven van de burger moeilijker te maken, door de dagelijkse stress te vergroten. Financiële stimuli zijn ook geen ideale oplossing, want voor de minst kapitaalkrachtige burgers hollen ze het basisrecht op mobiliteit uit. Maatregelen die de auto ontraden (algemeen betalend parkeren, wegen versmallen enz.) moeten dus gepaard gaan met maatregelen voor goed, frequent, uitgebreid en goedkoop openbaar vervoer, goede en veilige fietspaden, veilige kruispunten en goede en veilige voetpaden.
Het woord racisme komt niet één keer voor in het bestuursakkoord. Er wordt drie maal verwezen naar de diversiteit bij onze bewoners. Dat is alles. Racisme en discriminatie stoppen blijkbaar aan de grenzen van ons district. Naar analogie met het uithangen van de regenboogvlag op 17 mei en de regenboog-zebrapaden, zouden we ook iets kunnen doen op 21 maart, dag tegen het racisme.
Ook over de luchtkwaliteit weinig melding in het bestuursakkoord. Het kan anders. Dat zien we bijvoorbeeld in Wilrijk en Borgerhout, waar de districten zelf fijn stof gaan meten. De studie van CurieuzeNeuzen toonde heel veel plekken met zeer ongezonde lucht in ons district. Waarom doen wij daar niets rond?
In het akkoord staan mooie intenties op veel domeinen. We missen echter becijferde streefdoelen waaraan het bestuur zich kan toetsen aan het eind van de legislatuur. “De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens,” luidt een bekend spreekwoord. We wensen dit bestuur niet naar de hel, maar we willen wel dat er over zes jaar een duidelijk beeld is van de realisaties en, als die wat tegenvallen, van de pijnpunten. De teneur van onze tussenkomst is wellicht duidelijk: wij zullen dit bestuursakkoord niet goedkeuren.