Het vorige stadsbestuur voerde een personeelsbesparing door van 1420 voltijdse werknemers. In die periode werden steeds meer stadsmedewerkers langdurig ziek. Vooral vrouwelijke werknemers werden het slachtoffer. Ook de nieuwe bestuursploeg presenteert een saneringsronde in november. Met de PVDA voorspellen we dat de verhoging van de werkdruk op het personeel extra stress en burn-outs met zich mee zal brengen. De gemeenteraad voorafgaand aan 8 maart, de internationale vrouwendag, was dan ook een goede gelegenheid voor PVDA-gemeenteraadslid Mie Branders, om hierover vragen te stellen aan de schepen van personeelszaken.
Uit cijfers van de stad Antwerpen blijkt dat het aantal langdurig zieken (langer dan één jaar ziek) is toegenomen met 37,5%. Het gaat van 96 werknemers in 2012 tot 132 in 2017. Dit is een duidelijke verhoging. Voor mannen is er een stijging van 52 in 2012 naar 66 in 2017. Bij vrouwen is de stijging opmerkelijker: van 44 naar 66, de helft meer. De drie voornaamste oorzaken van langdurige ziekte bij de stad zijn mentale problemen, aandoeningen aan het bewegingsstelsel en trauma's.
De trend doet zich niet alleen voor bij de Stad Antwerpen. Studies van het sociaal secretariaat Securex laten ook een exponentiële stijging zien van het aantal langdurig zieken. Die toename zie je bij oudere werknemers. Dat is een gevolg van het langer moeten werken, vooral bij arbeiders en vrouwen. De tweede reden voor de sterke stijging is gekoppeld aan de toegenomen chronische werkstress en werkdruk, door het niet vervangen van collega’s bij ziekte en pensionering.
Dat is nu precies wat we ook horen bij de werknemers van de Stad. Door besparingen en herstructureringen stijgt de werkdruk en zitten vele medewerkers echt op hun grens. We horen dit in verschillende diensten van de stad: bij de vuilnisophaling, bij stadstoezicht, bij de kinderverzorgsters, aan de loketten, en vooral bij het zorgpersoneel in het Zorgbedrijf.
De werkgever, en dus ook de Stad Antwerpen, draagt een belangrijke verantwoordelijkheid voor al haar werknemers: een goede verloning en goede arbeidsvoorwaarden. Ik wou weten of de schepen op de hoogte is van deze bijzondere toename, maar vooral wou ik horen hoe ze het aantal langdurig zieken gaat terugdringen. Een verdere stijging van het aantal langdurig zieken is geen piste. Een nieuwe besparingsronde voorspelt heel weinig goeds.
In haar antwoord erkende Schepen Ait Daoud de stijgende cijfers. Maar ze wou geen enkel verband leggen tussen de cijfers en de besparingen op personeel. En dus zijn de oplossingen navenant: individuele opvolging, loopbaanbegeleiding, inzetten op ergonomie, individueel traject naar re-integratie, bloemetje naar de zieke werknemer, toolboxen, etc. Daar is niets mis mee, maar het zijn één voor één individuele remedies voor een collectief probleem, namelijk krapte aan personeel. Dat is zoals een voetbalteam met 9 man op het veld sturen, en hen dan extra massage én sportdrankjes geven. Lukt het niet, dan krijgen ze een verwijzing naar een andere sport.
Vrouwen hebben over het algemeen meerdere werkdagen op één dag. Dat maakt hen extra kwetsbaar voor de verhoging van de werkdruk. Naast hun werkdag, waarin ze steeds flexibeler moeten zijn, doen ze nog vaak het grootste deel van de huishoudelijke taken. Bovendien combineren vrouwen hoe langer hoe meer de zorg voor hun jongsten met de zorg voor hun ouders.
Schepen Ait Daoud veegde die vaststelling onder de mat. Ze ziet geen heil in ondersteunende maatregelen specifiek voor vrouwen. Voor haar zijn de maatregelen die ze als stad nemen om een betere balans te vinden tussen werk en privé, best gericht op mannen én vrouwen. Daarnaast koppelde ze de stijgende burn-outs nog eens aan privéfactoren. Het stadsbestuur gebruikt die koppeling, net zoals vele werkgevers in de privé, om zich achter te verstoppen en zelf geen fundamentele oplossingen op de werkvloer te zoeken.
Vrouwenstaking op 8 maart: nuttig en nodig om aandacht te trekken op arbeidsomstandigheden
Er is dus nog wat druk nodig om het stadsbestuur op een andere koers te krijgen. Daarom roep ik graag op om deel te nemen aan de acties van 8 maart, internationale vrouwendag. In Antwerpen komen we samen op het Theaterplein vanaf 16u. Tot dan!
https://antwerpen.pvda.be/women_s_strike_festival_antwerp
https://www.facebook.com/events/305856196950546/
Mie Branders