Raadsleden

Borealis-schandaal legt georganiseerde huisjesmelkerij bloot: stad moet controle opvoeren

Beste gemeenteraadsleden,

Ik kom vandaag voor de derde keer tussen rond de mensenhandel en de daaraan vasthangende huisjesmelkerij in de zaak Borealis, een van de grootste schandalen van mensenhandel in Europa met meer dan 150 slachtoffers.

Eerste debat: september 2022

In september 2022 hadden we het debat in de raad rond de mensonterende woonsituatie in een pand in de Keesinglaan in Deurne. Het gebouw waarin 55 arbeiders verbleven was niet brandveilig. 

Na de laatste brandcontrole in december 2010, waren de branddeuren verdwenen, de deurklemmen verwijderd en bleken de brandblussers vervallen. Rookkoepels die moesten zorgen voor de afzuiging van rook werkten niet meer en de enige nooduitgang die uitgeeft op een binnenplaats was vergrendeld. Noodverlichting was er niet en het branddetectiesysteem was defect. Overal hingen losse elektriciteitskabels en de zekeringkasten waren beschadigd. Op de brandhaspels stond nog onvoldoende druk om een brand te kunnen blussen. Uiteindelijk werd het gebouw zowel gerechtelijk als bestuurlijk verzegeld.

Onderzoek van GVA-journalist David Van Turnhout bracht aan het licht dat de nv. “Verenigde Bouwpromotoren” eigenaar was van het pand en dat de mensen erachter maar liefst 350.000 euro per jaar huur vroegen. De firma“Coberg projects”, die zou instaan voor de verhuur, beloofde voor 275.000 euro vernieuwingen te doen, maar deed dit niet.  

Tweede debat: december 2022

In december 2022 kwam ik tussen rond het schrijnende geval van de vier Roemeense bouwvakkers op een appartement in Deurne-Noord die van de nutsvoorzieningen werden afgesloten. Terwijl het buiten stevig vroor, zaten de arbeiders er zonder verwarming. Ze waren niet beschermd tegen het afsluiten van energie in de winter omdat het contract op de naam van de verhurende vastgoedvennootschap stond en niet op een particuliere huurder.

Onderzoek wees uit dat Immobiliën Moenssens, een zustervennootschap van “nv Bouwpromotoren” eigenaar is van het gebouw. Ook in dit geval beheerde Coberg Projects de contacten met de huurders.

Ik vroeg om maatregelen voor de gedupeerde slachtoffers, maar ook om alle panden van deze schijnbaar malafide verhuurders op te lijsten en te onderwerpen aan woningcontroles. U, burgemeester,  liet weten dat er naar aanloop van het Borealis-schandaal panden naar boven zijn gekomen, maar dat het allemaal onderwerp uitmaakt van een gerechtelijk onderzoek waarover u niets kan vertellen. U zou wel goed samenwerken met het parket en het arbeidsauditoraat.

Derde debat: april 2023

Vandaag kom ik tussen omdat onderzoeksjournalistiek onthulde dat er een groot mechanisme achter deze huisjesmelkerij zit. Het zou gaan om meer dan 200 woningen die werden aangekocht voor miljoenen euro’s door projectontwikkelaar Project² via belastingparadijs Gibraltar. Project² kent zowel luxe-appartementen aan het eilandje - kaai 37 en westkaaitorens 61- als onveilige panden voor arbeidsmigranten. 

Deze 200 panden worden omgevormd tot appartementen om buitenlandse arbeiders te huisvesten.  Dat brengt meer op dan deze gewoon te verhuren aan particulieren. Door een achttal bedden in één flat te plaatsen en ze aan 350 euro per persoon te verhuren, brengt dit voor een doorsnee woonruimte al gauw 2.800 euro per maand op. Dat is aanzienlijk meer dan wat een doorsnee gezin aan maandelijkse huur betaalt. 

Of de personen achter de betrokken vennootschappen uiteindelijk vervolgd kunnen worden voor huisjesmelkerij, zal gerechtelijk onderzoek moeten uitwijzen.

Nood aan controle vanuit de stad

In afwachting van dit onderzoek heb ik al enkele vragen over de bestuurlijke maatregelen die u kan nemen. Het risico bestaat dat als je enkel je hoop stelt op een gerechtelijke uitspraak dat huisjesmelkers nog jarenlang hun praktijken kunnen verderzetten.

Daarom de volgende vragen:

Is er een lijst opgesteld van alle panden van de firma Project² en dochterondernemeningen “Immo Moensens Moenshold” en “Verenigde Bouwpromotoren”? Is hiervoor de nodige info opgevraagd bij notarissen en het kadaster? Is er een grootschalig plan om deze panden te controleren op woningkwaliteit? Is er hulp voor de slachtoffers als er panden verzegeld moeten worden?

De stad is ook een vergunningsverlenende overheid. Zijn er afgelopen maanden nog omgevingsvergunningen aangevraagd door deze firma’s? Gaan de lichten dan op rood staan? Worden de vergunningen voor deze firma’s on hold gezet?

Verplichte conformiteitsattesten

Naast de handhaving, wil ik de kwestie van de woonkwaliteit in Antwerpen en mogelijke oplossing hiervoor naar voren brengen, namelijk het verplichten van een conformiteitsattest bij verhuring. 

Een derde van de Antwerpse woningen is van onvoldoende kwaliteit. Wij willen dat de stad ervoor zorgt dat alle verhuurde woningen op haar grondgebied voldoen aan de minimale kwaliteitseisen van de Vlaamse Wooncode. Zoals een auto wordt gekeurd, zo zou ook elk verhuurd pand gekeurd moeten worden. 

In de meeste Vlaamse gemeenten moet u nog geen conformiteitsattest voorleggen als u een woning wilt verhuren. Maar de gemeente mag het conformiteitsattest wel verplichten via een gemeentelijk reglement. Steeds meer gemeenten doen dit ook daadwerkelijk. Hoog tijd dat de stad Antwerpen zich hierbij aansluit. Dat kan gefaseerd gebeuren. Mechelen, Aartselaar, Boom, Borsbeek, Edegem, Hemiksem, Hove, Kontich, Mortsel en Zwijndrecht hebben allemaal een reglement ter verplichting van conformiteitsattesten. Wanneer maakt de stad hier werk van? 

De nood om de kwaliteit van onze woningen te controleren en te verbeteren is groter dan ooit. Zeker wanneer er binnenkort nog 3000 tot 4000 werknemers voor de Oosterweelverbinding zouden bijkomen. Het is essentieel dat de stad controle uitoefent op haar woningmarkt.

Peter Mertens veroordeelt zinloos geweld

Beste gemeenteraadsleden,

Vrijdagavond werd Aaron in elkaar geslagen. Hij is de zoon van een kameraad en een vriend van mij. Aaron is twaalf jaar. Hij was gaan sjotten op het Arenaplein in Deurne, waar hij al zo dikwijls was geweest. Deze keer werd hij zonder enig aanleiding aangevallen door een groepje  jongeren. Ze wierpen hem op de grond en ze stampten hem. Deze laffe daad werd bovendien ook nog eens gefilmd. Gelukkig kon hij ontsnappen en werd hij geholpen door twee vrouwen die toevallig met de auto voorbij kwamen. 

Geen enkele aantasting van de fysieke integriteit in deze stad kunnen we dulden. Of het nu gaat om seksueel geweld en de femicides; of het nu gaat om Jayden, de transjongen die werd aangevallen omwille van zijn identiteit; of het nu gaat om het geweld vanuit het drugsmilieu… het maakt ons niet uit van wie het geweld komt en het maakt niet uit op wie het geweld wordt uitgeoefend. Elke aantasting van de fysieke integriteit van een persoon belangt iedereen aan. Tegen elke aantasting van de fysieke integriteit moet worden opgetreden.

Vandaar stel ik de volgende vragen:

Denkt u dat het zinvol is om een buurtvergadering te houden met bewoners, politie, de buurtregisseur en jeugdwerkorganisaties om te kijken hoe het samenleven op het Arenaplein verbeterd kan worden en welke oplossingen er voorzien kunnen worden?

Kunnen we nog beter inzetten op preventie? Denkt u dat we verantwoordelijkheid kunnen geven aan jongeren om zelf een oogje in het zeil te houden? Dit naar voorbeeld van de Pleinpatrons zoals het bestaat in Luchtbal en Borgerhout. Het verhaal is succesvol en boekte al mooie resultaten.

----

Burgemeester De Wever sprak zijn steun uit voor het slachtoffer en diens familie. Hij liet weten dat het Arenaplein een plein is waar er relatief weinig gevallen van fysieke agressie voorkomen, hoewel elk geval van agressie er natuurlijk één teveel is.

Peter Mertens herhaalde zijn vraag om naast het vatten van de daders ook in te zetten op preventie door buurtbewoners en jongeren ook verantwoordelijkheid te geven over het plein, naar het voorbeeld van de Pleinpatrons, maar ook naar het voorbeeld van de vaders en moeders die tijdens de matchen van het WK hielpen om de gemoederen onder controle te houden.

Peter Mertens

Peter Mertens (Antwerpen) is papa van twee kinderen, pianist en schrijver. Hij schreef de boeken Hoe durven ze? en Graailand. Hij groeide volgens de pers uit tot de oppositiekampioen in de Antwerpse gemeenteraad. Peter is ook nationaal voorzitter van de PVDA.

Mie Branders

Dokter voor het volk Mie Branders (Hoboken) heeft het hart op de tong. Ze gruwelt van onrecht en gaat door het vuur voor haar patiënten, bezorgde burgers en actiecomités. Ze zorgde er mee voor dat de bestrijding van loodvervuiling in Hoboken terug hoog op de agenda kwam.

Lise Vandecasteele

Lise Vandecasteele uit Antwerpen is huisarts bij Geneeskunde voor het Volk, voor een zorg waar de mens centraal staat, en volksvertegenwoordiger in het Vlaams parlement voor PVDA met een focus op zorg, welzijn, en armoede.

Leen Swinnen

Nadine Peeters

Nadine Peeters was de afgelopen zes jaar fractieleider in de districtsraad en liet zich daar opmerken door haar inzet en dossierkennis. Nadine woont op Linkeroever en zet zich ook buiten de districtsraad in voor betaalbaar wonen voor alle Antwerpenaren.

Farid Darmach

Farid Darmach woont in Antwerpen Noord en werkt bij een groot bedrijf in Wilrijk. In zijn vrije tijd zit hij vaak in de fitnesszaal. Hij ziet in zijn omgeving steeds meer mensen die het moeilijk hebben om de facturen te betalen en wil dat het district helpt waar het kan.

Sah Gulhan

Sah Gulhan werkt als vakman in de Antwerpse haven. Hij is gekend op het Zuid als iemand die niet alleen tijdens de verkiezingen buiten komt. Sah gaat regelmatig op pad gaat om te horen waar zijn buren mee zitten en samen naar oplossingen te zoeken.

Luc Van de Weyer

Luc Van de Weyer is met pensioen. Als voormalig hoofddelegee is Luc gepokt en gemazeld in de sociale strijd.

Jan Depover

Jan Depover is graficus bij uitgeverij Epo. Naast het ontwerpen van boeken leest Jan graag en veel. Jan is actief in het Berchemse verenigingsleven en is werkt mee in het verzet tegen de uitbreiding van de Antwerpse luchthaven.

Shayla Sharmin

Shayla Sharmin werkt als verkoopster, maar is in Borgerhout vooral bekend omwille van haar engagement in de Bengaalse gemeenschap. De aanpak van armoede staat voor haar centraal en ze wil ook werk maken van propere straten.

Ben Van Duppen

Ben Van Duppen is kwantumfysicus die onderzoek doet naar nieuwe materialen. Hij heeft een hart voor jeugdwerk en is geïnspireerd door internationale voorbeelden om alle Borgerhoutenaars nog meer te betrekken bij het bestuur van ons district.

Steven Boers

Steven Boers is muzikant, auteur en kunstenaar en zet zich in die hoedanigheid al jaren in voor verbinding, solidariteit en gelijkwaardigheid. Geboren en getogen in Borgerhout weet hij wat er leeft het district. Hij wil het aanspreekpunt zijn voor de bewoners van zijn wijk in Borgerhout extra-muros en natuurlijk voor al wie Borgerhoutse cultuurplannen heeft.

Nele Van Parys

Nele Van Parys is coördinator van Progress Lawyers Network Antwerpen. Via haar job komt ze dagelijks op voor mensenrechten, tegen armoede, discriminatie, milieuvervuiling en onrecht. Ze woont nu zes jaar in Borgerhout en heeft er haar hart verloren. Haar eerste grote liefde is echter muziek, zeker als ze mensen samen kan doen zingen. Mensen verbinden en solidariteit ontwikkelen, dat is wat haar beweegt. Zowel door muziek, haar job en vanuit de districtsraad.

Kristof Vissers

Kristof Vissers geeft Nederlandse les aan anderstaligen. Hij is ook vakbondsafgevaardigde voor ACOD-onderwijs. Hij is één van de drijvende krachten achter het protest voor het openhouden van het Arena zwembad.

Manal Toumi

Manal Toumi is een jonge Antwerpse vrouw met Marokkaanse roots. Ze studeert rechten en is beautyvlogger in haar vrije tijd. Ze zet zich in om racisme en discriminatie uit onze samenleving te bannen.

Abdelaziz El Fadili

Abdelaziz El Fadili is chemiearbeider. Hij fluit als scheidsrechter wekelijks enkele matchen voor jonge voetballertjes. Abdelaziz komt op voor de rechten van de werkende mensen en voor een betere zorg voor ons milieu.

Werner De Kerf

Werner De Kerf is net gepensioneerd, na een loopbaan bij de NMBS waar hij eerst als treinbegeleider en later in de veiligheidsdienst werkte. Als syndicalist zette hij zich in voor stipte en veilige treinen en werkbaar werk voor de spoormannen en -vrouwen.

Tim Joye

Tim Joye is huisarts bij Geneeskunde voor het Volk en jonge papa. Hij kaartte de toegenomen loodvervuiling bij Umicore aan. Met de PVDA wil hij werk maken van correcte informatie voor de bewoners en een betere opvolging van de gezondheid van de kinderen in de buurt.

Tineke Elst

Tineke Elst werkt in het ziekenhuis Hoge Beuken. Ze staat er niet enkel in voor de gezondheid van de patiënten, maar komt er als syndicaliste ook op voor de rechten van de werknemers.

Abderrahim Badri

Abderrahim Badri is heel actief in het verenigingsleven. Voor hem telt gelijkheid tussen mensen en begint goed samenleven met voldoende sociale voorzieningen voor iedereen. Ook toegankelijke sport voor kinderen is voor Abderrahim een belangrijk punt. Als sociale huurder zet hij zich in voor goed en kwaliteitsvol en betaalbaar wonen.

Tristan Faes

Tristan Faes is operazanger en actief binnen de vakbond ACOD Cultuur. De afgelopen jaren zette hij sterk in op jeugdbeleid voor álle jongeren. Hij maakte een punt van een goed openbaar vervoer in Merksem, met onder andere de vervanging van de geschrapte haltes van bus 650 en 28.

Lien Moens

Lien Moens is architect en moeder van twee. Ze zetelt al sinds 2015 in de districtsraad en werd in de pers gelauwerd als “een van de meest bevlogen en actiefste raadsleden”.

Youssef Boubker

Youssef Boubker is expediteur van opleiding. Als jeugdtrainer in de voetbal bezorgt hij jonge voetballers een fijne tijd en leert hij hen het belang van samenwerken en solidariteit.

Rudy Sohier

Rudy Sohier woont in Putte. Hij startte zijn loopbaan in de bouwsector. Vervolgens ging hij als bandarbeider bij Peugeot aan de slag en was nadien vijfentwintig jaar werkzaam in een multinational in de metaalsector. Daar werd hij ook hoofdafgevaardigde van de socialistische vakbond. De laatste dertien jaren van zijn loopbaan was Rudy actief als vormingswerker in de socialistische vakbond. Sinds twee jaar is hij met brugpensioen en staat hij steeds paraat voor zijn twee zonen, zijn zeven kleinkinderen en iedereen die zijn hulp vraagt.

Als vakbondsman in hart en nieren ijvert Rudy voor meer en toegankelijke provinciale veiligheidsopleidingen, want veiligheid op het werk is een must. Milieuvriendelijke mobiliteit is zijn tweede stokpaardje. “Ik wil in de toekomst bussen op waterstof zien rijden door alle Antwerpse steden en gemeenten. Want openbaar vervoer op waterstof is de toekomst en we hebben sterke lokale spelers die zo’n bussen kunnen produceren. De provincie kan een belangrijke rol spelen in de uitbouw van een netwerk van waterstoftankstations.” zegt Rudy.